program rozwoju biblioteki

W programie Centrum Edukacji Obywatelskiej "Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece", zaproponowanym jako jedna z ofert organizacji pozarządowych dla uczestników Programu Rozwoju Bibliotek, biorą udział bibliotekarze, którzy lubią pracę z młodzieżą i chcą wyjść z ofertą biblioteki "na zewnątrz". Od czterech miesięcy uczestniczą w kursach internetowych. Uczą się, jak pozyskać partnerów do wspólnych działań, jak ich zainspirować i jak współpracować przy realizacji ciekawych zamierzeń. Działania bibliotek prowadzone w ramach projektu „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece” koncentrują się wokół trzech tematów związanych z edukacją kulturalną. Są to: Młodzieżowe Kluby Filmowe, Literacki Atlas Polski i Ślady Przeszłości.

Autorzy artykułu: Kacper Nowacki, Dagmara Mańka-Wizor (Centrum Edukacji Obywatelskiej)

Większość bibliotekarzy zaangażowała do swoich działań miejscowych sojuszników:  szkoły, organizacje pozarządowe, gminy. We wszystkich placówkach powstały zespoły chętne do wspólnej pracy, rozpoczęto pierwsze działania, stworzono plany na kolejne miesiące. Spośród zaproponowanych tematów najpopularniejsze okazały sięMłodzieżowe Kluby Filmowe. Przy bibliotekach powstają mini-filmoteki i filmowe kluby dyskusyjne, dzięki którym mieszkańcy mają okazję poznać kino niekomercyjne i uczą się krytycznego odbioru filmowych dzieł.

Katarzyna Wawrzeń – dyrektor Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Proszowicach nie tylko zebrała grupę jeszcze w ubiegłym roku — inicjacyjne spotkanie odbyło się 17 grudnia — ale namówiła do współpracy miejscowe gimnazjum, które udostępniło pomieszczenia do organizacji spotkań i pokazów filmowych. Inicjatywę szeroko rozpropagowano (plakaty pojawiły się nie tylko w bibliotece, ale w szkołach, urzędzie gminy), a dla podkreślenia współodpowiedzialności za klub wszystkich jego członków stworzono kontrakt z zapisem planowanych działań. Dla większości "sygnatariuszy" był to pierwszy poważny dokument i pierwsze samodzielnie podjęte zobowiązanie w życiu. Żywa dyskusja, która miała miejsce po pokazie filmu, pozwala przypuszczać, że kolejne spotkania będą cieszyć się nie mniejszą popularnością.

Celem działań prowadzonych w ramach tematu Literacki Atlas Polski jest pokazanie młodym ludziom „żywej literatury” i tego, że jej poznawanie może się stać fascynującą przygodą. Uczestnicy badają twórczość lokalnych autorów, szukają w literaturze śladów znanych sobie miejsc i odkrywają, że ich małe miejscowości są często obecne w dziełach wielkiej sztuki.

Ciekawym projektem literackim jest projekt "Podróż taksówką pełną poezji", prowadzony przez Dominika Szkodę - kierownika Miejskiej Biblioteki Publicznej w Pasymiu. Za intrygującym tytułem kryje się próba przywrócenia pamięci nieżyjącego lokalnego poety - Tadeusza Bali. Założenia są bardzo ambitne — stworzenie biografii bohatera i wprowadzenie jego twórczości do ogólnej świadomości. Na lekcjach polskiego i plastyki wykorzystywane są wiersze poety, powstała strona internetowa poświęcona autorowi i całemu projektowi, a także gazetka szkolna i puzzle. Organizowane są też edukacyjne wieczory wspomnieniowe. Zagadkowy tytuł wyjaśnia fakt z życia poety – pracował on jako taksówkarz w rodzinnym miasteczku.

W projektach realizowanych w ramach tematu Ślady przeszłości uczestnicy szukają zabytków oraz wartościowych, choć często zaniedbanych i zapomnianych miejsc w swojej gminie. „Adoptują” swój zabytek, zbierając jak najwięcej informacji na jego temat i otaczając go opieką, a w przyszłości będą się starać przywracać go do życia w świadomości mieszkańców. Innym sposobem odnajdywania „śladów przeszłości” jest docieranie do żywych świadków, osób kultywujących lokalne tradycje i zwyczaje, będących łącznikami pomiędzy przeszłością i teraźniejszością.

Z inicjatywy Lidii Leśnej i Eweliny Kubasik z Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Jarocin powstał pomysł na ocalenie od zapomnienia powstania wielkopolskiego - jedynego zwycięskiego polskiego powstania. Projekt "Śladami Powstania Wielkopolskiego", zainspirowany zbliżającą się 95. rocznicą wydarzenia imponuje rozmachem i pomysłowością. Składają się nań między innymi: cykl zajęć muzealnych i bibliotecznych, gra miejska połączona z podchodami, konkurs na prezentację "Młodzi o Powstaniu", warsztaty fotograficzne "Jak ciekawie spojrzeć na zabytek" i zajęcia biblioteczne z zakresu tworzenia prezentacji multimedialnych.

Innym, nie mniej ciekawym pomysłem, jest projekt Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Iłży "Tradycja duszą narodu"  autorstwa Katarzyny Pomorskiej. Projekt poświęcony jest osobie lokalnej artystki - Rozalii Siwiec, szyjącej regionalne lalki. "Bohaterka" projektu poprowadzi warsztaty dla uczestników, podczas których pokaże tradycje, zwyczaje i techniki wyrobu lalek. Zostanie zrealizowany para-dokumentalny film z udziałem artystki, w którym młodzi ludzie wcielą się w postaci ze wspomnień pani Rozalii. Na zakończenie przewidziana jest wystawa wszystkich prac powstałych w trakcie trwania programu.

To dopiero początki działań w ramach programu „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece”, lecz uczestniczące w nim biblioteki zdążyły już udowodnić, że potrafią zachęcić społeczność do wspólnej pracy przy realizacji ambitnych przedsięwzięć. Mamy nadzieję, że skala prowadzonych działań, ich rozmach i zapał towarzyszący pracom bibliotekarzy i mieszkańców będą w przyszłości utrzymane.