Biblioteka (bez?!) przyszłości. IV Konferencja Regionalna Programu Rozwoju Bibliotek w województwie śląskim.

22 listopada 2013 r. w Bibliotece Śląskiej w Katowicach odbyła się już po raz czwarty Konferencja Regionalna Programu Rozwoju Bibliotek. Prelegenci wraz z uczestnikami zastanawiali się wspólnie czy biblioteki publiczne w Polsce mają przyszłość, a jeśli tak to jaką? W jakim kształcie?
Rozważania na powyższy temat rozpoczęło przedstawienie przez Panią Martynę Woropińską z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego europejskich badań opinii użytkowników na temat korzyści wynikających ze stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych w bibliotekach publicznych „Biblioteka pełna ludzi”.
Blok tematyczny „Biblioteka publiczna – jutro, pojutrze…” rozpoczął dyrektor Biblioteki Narodowej dr Tomasz Makowski, który przedstawił punkt widzenia dyrektora narodowej książnicy na temat przyszłości bibliotek. Uczestnicy usłyszeli, że rola bibliotek publicznych w przyszłości to: świątynie mądrości i wiedzy; miejsca oczywiste, niejako po drodze do szkoły czy sklepu, to instytucje podążające za najlepszymi przykładami europejskimi (atrakcyjne i dofinansowane). Funkcje bibliotek w przyszłości nie będą różnić się od pełnionych dzisiaj. Nadal najważniejszy będzie dostęp do książek. Ponad to biblioteki będą miejscem podnoszenia kompetencji społecznych i technologicznych.  Na skutek galopującego rozwoju nowych technologii dzisiejsi 30-latkowie będą za kilkadziesiąt lat  tak samo wykluczeni społecznie jak współcześni seniorzy. Książnice muszą być wielofunkcyjne, otwarte na współpracę, muszą działać wielopłaszczyznowo.
Temat kontynuował burmistrz gminy Łazy Pan Maciej Kaczyński, który przedstawił punkt widzenia samorządowca na przyszłość bibliotek. Zdaniem prelegenta samorządy docenią rolę bibliotek, bowiem wykształcone społeczeństwo jest mniej podatne na patologie.



Przyszłość bibliotek rozpatrywano jeszcze z dwóch punktów widzenia: dyrektora biblioteki publicznej oraz czytelnika. Zdaniem Pani Teresy Musik, dyrektora Miejsko-Powiatowej Biblioteki Publicznej w Pszczynie o przyszłości bibliotek należy mówić wieloaspektowo. Nie da się zaprzeczyć, że tradycyjnie pojmowana biblioteka powoli odchodzi do przeszłości. Najważniejszym zadaniem dla bibliotekarzy jest uświadomienie sobie nieuchronności i konieczności zmian. Zmienia się prawo, postępuje technologia, zmienia się poziom życia oraz odbiorcy usług bibliotecznych i ich oczekiwania względem bibliotek. Zdaniem Pani T. Musik wiele bibliotek nie ucieknie przed problemem łączenia z innymi instytucjami. Ale jeśli łączyć to jak? Tutaj zdaniem Pani Dyrektor ogromna rola bibliotekarzy, którzy powinni walczyć o jak najlepsze warunki dla bibliotek czyli mądry statut, w którym zostaną określone warunki funkcjonowania bibliotek, zapewnienie środków finansowych na materiały biblioteczne oraz zapewnienie pracy dla wykwalifikowanej kadry. Obawy związane z łączeniem to przede wszystkim lawinowość tego zjawiska, brak pieniędzy na książki w połączonych instytucjach, zatrudnianie niekompetentnego personelu oraz zapychanie „dziur” kadrowych kosztem bibliotekarzy. Zdaniem Pani Teresy Musik biblioteki czeka różna przyszłość – mniej zaradne mogą mieć kłopoty. Więc jaka biblioteka …jutro, pojutrze? W dużej mierze taka, jaką sami wykreujemy.
Pan Tomasz Pawlik, prelegent-czytelnik, jest pewny, że biblioteki mają w sobie ogromny potencjał na przyszłość. Będąc instytucjami otwartymi na nowości technologiczne, które oferują użytkownikom wiele nowych rodzajów usług, nie mogą zapominać, że powinny pozostać świątyniami literatury i kontemplowania wiedzy.
Pierwszą część konferencji zakończyło wystąpienie Pani Martyny Woropińskiej, która przedstawiła scenariusze przyszłości bibliotek opracowane przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

W drugiej części spotkania nastąpił moment wyczekiwany przez wielu uczestników konferencji czyli ogłoszenie wyników i wręczenie nagród laureatom III edycji konkursu „Gminne Koalicje na Rzecz Rozwoju Bibliotek 2013”.
Zgodnie z regulaminem Konkursu „Gminne Koalicje na Rzecz Rozwoju Bibliotek 2013” celem konkursu było:
  • Promocja przedsięwzięć / wydarzeń kulturalno – społecznych, zrealizowanych przez biblioteki wspólnie z partnerami lokalnymi.
  • Dzielenie się doświadczeniami z budowania partnerstw lokalnych i prezentowania „dobrych praktyk” w tym zakresie.
  • Integracja bibliotek publicznych ze środowiskiem lokalnym.
  • Inspirowanie bibliotekarzy i przedstawicieli lokalnej społeczności do twórczej współpracy i realizacji wspólnych przedsięwzięć.
Jury konkursu wyłonione spośród przedstawicieli organizatora, czyli Biblioteki Śląskiej w Katowicach przyznało następujące nagrody i wyróżnienia:

Miejsce I:
Gminna Biblioteka Publiczna w Świerklańcu za projekt „Akademiach Małych Ciekawych”
Miejsce II:
Miejsko-Gminny Ośrodek Promocji Kultury-Biblioteka w Koziegłowach za projekt „Rockowy Tuwim jakiego nie znacie w Koziegłowach”
Miejsce III Ex aequo:
Gminna Biblioteka Publiczna w Radziechowach-Wieprzu za projekt „Duchy przeszłości”
Gminna Biblioteka Publiczna w Godowie za projekt „W bibliotece (po)za książkami”

Wyróżnienia otrzymały:
Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Szczekocinach za projekt „Bibliotecznym kurierem przez nowoczesne technologie”
Gminna Biblioteka Publiczna w Koszarawie za projekt „Mowa i godka pod Lachowym Groniem”
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łazach za projekt „Nie takie małe miasto – warsztaty multimedialne dla dzieci i młodzieży”

Nagrodzonym i wyróżnionym bibliotekom wręczono nagrody rzeczowe o wartości w przedziale od 2 000 zł do 5 000 zł odpowiednio do zajętego miejsca.


Konferencję zakończyła sesja zdjęciowa laureatów.

tekst: dr Magdalena Madejska, Biblioteka Śląska
zdjęcia: Archiwum Biblioteki Śląskiej