program rozwoju biblioteki

Gminna Biblioteka Publiczna w Koszarawie wzięła udział w konkursie Gminne Koalicje na rzecz Rozwoju Bibliotek ogłoszonym przez Bibliotekę Śląską w Katowicach. Zgłosiliśmy projekt „Mowa i godka pod Lachowym Groniem”, za który otrzymaliśmy wyróżnienie. Biblioteka w koalicji przyjęła rolę budowania sieci współpracy i wzmocnienia poczucia wspólnoty interesów między społecznością lokalną, instytucjami i użytkownikami biblioteki. Wspólnie upowszechniamy wiedzę, kulturę, wypracowujemy nowe cele i działania oraz zwiększamy integrację lokalną środowiska. Dbamy o kontakty, tworzymy otwartą przestrzeń do spotkań i integracji mieszkańców oraz angażujemy ich do różnych przedsięwzięć.

Celem projektu było rozwijanie i kształtowanie umiejętności językowych, doskonalenie zdolności swobodnego wypowiadania się, dyskutowania, oceniania, realizacja wspólnych przedsięwzięć ze społecznością lokalną, zainteresowanie językiem polskim, językiem gwarowym, promocja języka polskiego, języka gwarowego, literatury polskiej i regionalnej, wyrównywanie szans w dostępie do kultury.

W ramach projektu w bibliotece zorganizowano warsztaty z językoznawcą Panią Krystyną Holly, autorką książek: „Fonetyka w gwarze Żywiecczyzny” i „Słownik wyrazów zapomnianych czyli słownictwo naszych lektur” dla dwóch grup wiekowych.

Dzięki projektowi młodzi ludzie mogli zdobyć informacje o słownictwie, które wyparło ludową gwarę. Uczestnicy dowiedzieli się także, jakie są najczęściej popełniane błędy w rozmowach i uzyskali wiele porad językowych.

Dzieci uczestniczyły w warsztatach z kultury żywego słowa techniką dramy.  Żywe słowo i teatralne techniki dramy, tak jak każda dziedzina sztuki, mają zbliżyć dzieci do piękna, nauczyć widzieć je w naszej ojczystej mowie. Na spotkaniach młodym ludziom została przedstawiona przede wszystkim nauka sprawnego i poprawnego mówienia, czyli emisji, dykcji i ortofonii, ale także nauka budowania wypowiedzi z uwzględnieniem elementów wpływających na sugestywność i intencje wypowiedzi. Z przeprowadzonych zajęć warsztatowych został nagrany film DVD.

W ramach  projektu ogłoszono także dwa konkursy: na napisanie utworu gwarą i na zebranie oraz spisanie informacji wśród starszych mieszkańców Koszarawy o mowie koszarawskich górali. Uczestnicy zbierali dane o tym, jakie słownictwo było dawniej używane, daty różnych wydarzeń z Koszarawy, znane "szpicmiana" (przezwiska), znane nazwy przysiółków w miejscowości, przyśpiewki góralskie itp.

Uczestnicy przeprowadzili ciekawe wywiady ze swoimi babciami. W koszarawskiej bibliotece była  prezentowana poprojektowa wystawa fotograficzna. W ramach przedsięwzięcia utworzono również stronę internetową projektu, na której można bliżej poznać działania, zobaczyć galerię zdjęć, poczytać utwory napisane gwarą oraz posłuchać nagrania przyśpiewek góralskich. Nagraliśmy filmik muzyczny na żywo w bibliotece, przyśpiewki śpiewają: Zofia Puda i Maria Puda, utalentowanym mieszkankom przygrywają młodzi heligoniści z Koszarawy, którzy pobierają naukę gry na instrumentach ludowych w Ognisku Twórczości Artystycznej w Koszarawie. Ognisko prowadzone jest przez Fundację Braci Golec.

Przez realizację zadania zostały osiągnięte następujące rezultaty: uczestnicy poznali współczesne słownictwo w języku polskim, a także słowa wychodzące z codziennego obiegu, zdobyli teoretyczną i praktyczną wiedzę o języku co ułatwi poprawne posługiwanie się nim, a tym samym przyczyni się do wzrostu świadomości kulturowej wśród mieszkańców, rozbudzona została aktywność twórcza mieszkańców, zaspokojone zostały potrzeby edukacyjne i rozwojowe dzieci i młodzieży, wzrósł poziom integracji społecznej mieszkańców.

Projekt realizowany był w partnerstwie z Zespołem Przedszkolno-Szkolnym im. Tadeusza Kościuszki w Koszarawie, Zespołem Przedszkolno-Gimnazjalnym im. Jana Pawła II w Koszarawie, Fundacją Braci Golec, Studio „Eldorado”, PPHU „Pawex” i wolontariuszami. Dzięki  podjętym działaniom mieszkańcy mieli możliwość wzmocnienia poczucia więzi z miejscem urodzenia, zamieszkania i jego dziedzictwem kulturowym.