Biblioteki w ciekawych miejscach (3)

Miejska i Gminna Biblioteka Publicznej w Bieczu (powiat gorlicki) funkcjonuje w budynku, w którym w przeszłości znajdowała się synagoga. Została ona wybudowana w połowie XIX wieku z inicjatywy rabina Elimelecha Goldberga. Ponieważ – jak większość ówczesnej zabudowy Biecza – miała konstrukcję drewnianą, spłonęła 12 maja 1903 roku w pożarze, który strawił sporą część miasta. Dzięki wsparciu byłych mieszkańców Biecza, żyjących wówczas na emigracji w USA, oraz lokalnej społeczności żydowskiej synagogę w 1905 roku odbudowano; tym razem wzniesiono już murowany budynek, który istnieje do dziś.

W czasie II wojny światowej budynek synagogi był niemym świadkiem okrutnego losu, jaki spotkał społeczność żydowską w mieście. 14 sierpnia 1942 hitlerowcy rozpoczęli eksterminację bieckich Żydów (w ciągu 3 dni wymordowano prawie 1/3 ich sztetlu). Na centralnym placu miasta powstało getto; jedną z jego granic – z racji swego położenia – wyznaczał właśnie budynek, w którym obecnie (pod adresem Rynek 20) mieści się Biblioteka.

Po wojnie budynek służył celom oświatowo-kulturalnym. Mieściły się w m.in. sale lekcyjne Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi, schronisko PTTK, miejski dom kultury i oczywiście Biblioteka. Do dziś na ścianach pomieszczeń zachowały się fragmenty polichromii synagogalnej; można też zidentyfikować miejsce, w którym znajdowała się aron ha-kodesz.

17 lipca 1998 roku ośmiu członków The Beitcher Society of New York (Nowojorskiego Towarzystwa Żydów z Biecza) dokonało odsłonięcia tablicy z brązu umieszczonej na ścianie frontowej budynku, w którym mieści się Biblioteka. Tablica upamiętnia tragedię żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn z Biecza i okolic, okrutnie prześladowanych i wymordowanych przez hitlerowskich oprawców w latach 1939-1945.

Zobacz też:

Biblioteki w ciekawych miejscach (1) [Biuletyn PRB nr 7, marzec 2010 r.]

Biblioteki w ciekawych miejscach (2) [Biuletyn PRB nr 8, kwiecień 2010 r.]