program rozwoju biblioteki

Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Śniegonia w Wiśle dnia 9 lutego 2012 zorganizowała konferencję naukową pt. „Maria Pilch (1912-1990). W setną rocznicę urodzin”. Obrady toczyły się w Sali sesyjnej Urzędu Miasta, a ich celem było przybliżenie dorobku literacko-publicystycznego wiślańskiej pisarki, autorki trzech książek o dawnych zwyczajach i życiu górali ze znanej beskidzkiej miejscowości. Wśród gości znaleźli się rodzina i krewni Marii Pilch, władze samorządowe: Burmistrz Wisły Jan Poloczek wraz z wiceburmistrz Lidią Forias, członkowie Rady Miasta i proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej ks. Waldemar Szajthauer. Na spotkanie przybyła także Dyrektor powiatowej Biblioteki Miejskiej w Cieszynie Izabela Kula wraz z instruktor Beatą Parchańską, bibliotekarze z sąsiednich miejscowości, przedstawiciele organizacji społecznych, środowisk twórczych oraz oświaty. Obecni byli mieszkańcy Wisły, którzy pamiętają Marię Pilch, jej dawni uczniowie, sąsiedzi i znajomi.

Konferencja składała się z dwóch bloków. W części pierwszej wygłoszone zostały trzy referaty. Historyk Danuta Szczypka, przybliżyła zebranym koleje życia i działalności zawodowej i społecznej Marii Pilch (1912-1990), pierwszej wiślanki, która ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Krakowie i została nauczycielką. Prowadziła amatorski teatr, nagrywała audycje do lokalnego radiowęzła, założyła miejscowy oddział Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i pomagała w założeniu muzeum, a przede wszystkim pisała i publikowała swoje utwory utrwalając życie dawnej Wisły. Drugie wystąpienie kierownik Muzeum Beskidzkiego w Wiśle Małgorzata Kiereś poświęciła pracy etnograficznej Marii Pilch, omawiając jej wkład w dokumentowanie miejscowej kultury ludowej. Część pierwszą sesji zamknęła analiza opowieści „ze starej Wisły”, której dokonał dr hab. Jan Kajfosz, profesor Uniwersytetu Śląskiego, który podkreślił znaczenie utworów Marii Pilch dla kultury Śląska Cieszyńskiego.

Po przerwie wznowiono wykłady. O prozie Marii Pilch mówiła dr Łucja Dawid, znawczyni literatury z Cieszyna, która zwróciła uwagę na zróżnicowanie form literackich jakie uprawiała wiślańska pisarka oraz ich niejednoznaczność gatunkową. Badaczka związana z Instytutem Pedagogiki Uniwersytetu Śląskiego omówiła zarówno utwory publikowane przez pisarkę w przedwojennym „Zaraniu Śląskim”, jak i zawartość jej trzech książek: „Wisła wieś słowiańsko-ewangelicka” (1948), „Wisła naszych przodków” (1979) i „Ze starej Wisły” (1986). W dalszej części konferencji kontakty literacko-naukowe Marii Pilch i jej badania nad przeszłością Wisły omówiła dr Renata Czyż. Wiślańska nauczycielka przyjaźniła się bowiem z Gustawem Morcinkiem i była muzą Jana Izydora Sztaudyngera, który w 1934 roku napisał dla niej cztery wiersze. Sama prowadziła badania historyczne nad dziejami Wisły, zwracając szczególną uwagę na początki wsi, jej rozwój jako letniska i biografie osób kształtujących oblicze miejscowości. Dyrektor wiślańskiej biblioteki przedstawiła również krótki komunikat na temat przygotowanej bibliografii prac Marii Pilch. Spis jest już dostępny w wiślańskiej czytelni i zawiera ponad 80 artykułów publikowanych przede wszystkim w „Zaraniu Śląskim”, „Głosie Ziemi Cieszyńskiej” i „Kalendarzu Ewangelickim”.

Konferencję wzbogaciła prezentacja multimedialna złożona z cennych, archiwalnych fotografii udostępnionych przez Państwa Karinę i Piotra Poloczków, Jerzego Ryncarza, Danutę Szczypkę, Annę Sztaudynger-Kaliszewicz z Zakopanego, Bibliotekę Narodową w Warszawie i Muzeum Beskidzkie w Wiśle. Należy mieć nadzieję, że dzięki konferencji nieco zapomniany dorobek twórczy Marii Pilch zostanie na nowo odkryty przez czytelników.