Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej

W dniach 8-10 i 15-17 grudnia 2012 r. odbyły się w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie szkolenia w ramach projektu Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej (CATL). Projekt ten to jedna z form wsparcia bibliotek przez organizacje pozarządowe – w tym przypadku wsparcia w tworzeniu archiwum społecznego.

Projekt CATL realizowany jest w ramach Programu Rozwoju Bibliotek przez Fundację Ośrodka Karta. Jego ideą jest digitalizacja i archiwizacja przez biblioteki materiałów związanych z historią lokalną (np. prywatne listy, zdjęcia, relacje ustne), historią ulotną, ale istotną dla miejscowych społeczności, jednak nie na tyle doniosłą dla całego kraju, by jej zachowaniem dla potomności zajęły się „z urzędu” powołane do tego instytucje państwowe.

Podczas szkolenia uczestnicy dowiedzieli się, czym jest archiwum społeczne, jak pozyskiwać i przechowywać w nim zbiory itp. Osobnym zagadnieniem była kwestia porządkowania i opisu zasobów. Uczestnicy szkolenia wzięli udział w krótkim warsztacie, który obejmował praktyczne ćwiczenia opisu dokumentów archiwalnych.

W dalszej części szkolenia omawiano kwestie zabezpieczania i opracowywania zbiorów fotograficznych (konserwacja, inwentaryzacja, opisywanie). Poruszono również problemy natury prawnej związane z tworzeniem zasobów cyfrowych oraz z udostępnianiem archiwaliów na miejscu (w bibliotece) i w internecie (podstawowe przepisy, domena publiczna, licencje CC, dzieła osierocone, dozwolony użytek, ochrona wizerunku, ochrona danych osobowych, tajemnica korespondencji, kwestie etyczne w pracy archiwum społecznego).

Kolejna część szkolenia poświęcona była metodom digitalizacji zbiorów (dokumentów tekstowych, fotografii, map). Uczestnicy zajęć samodzielnie skanowali przykładowe dokumenty i sprawdzali poprawności skanów. Następnie trenerzy Fundacji Ośrodka Karta przedstawili infrastrukturę informatyczną, utworzoną na potrzeby CATL, i zaprezentowali, w jaki sposób dodawać materiały na strony CATL (upload plików na serwer projektu).

Następny segment tematyczny obejmował tzw. historię mówioną. Przedstawiono w nim m.in. etyczne aspekty związane z nagrywaniem relacji ustnych oraz aspekty techniczne nagrywania i archiwizowania plików dźwiękowych (sprzęt, zasady i techniki nagrywania). Tu również uczestnicy szkolenia mieli okazję praktycznie przeszkolić się w edycji plików audio z wykorzystaniem darmowych narzędzi (program Audacity).

Zwieńczeniem zajęć była dyskusja na temat metod i idei łączenia praw człowieka z historią.

W obu szkoleniach udział wzięło 39 bibliotekarzy z województw: małopolskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, śląskiego, dolnośląskiego, lubuskiego, lubelskiego, mazowieckiego i łódzkiego.