WYJAZD STUDYJNY BIBLIOTEKARZY

„Wymiana doświadczeń z bibliotekami publicznymi województwa śląskiego i małopolskiego: przykłady nowoczesnej architektury, nowe formy działań” – pod takim hasłem grupa bibliotekarzy z samorządowych bibliotek publicznych województwa śląskiego wyruszyła w dwudniową wyprawę po bibliotekach. Wyjazd studyjny zorganizowano dla uczestników programu „Szkolenia dla bibliotekarzy” w ramach programu MKiDN „Biblioteka+” i sfinansowano z budżetu Instytutu Książki, instytucji realizującej program „Biblioteka+”.
22 listopada zwiedzono Biblioteki w Jaworznie, Chrzanowie i Oświęcimiu, natomiast dzień później odwiedzono Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie.

W pierwszy dzień po wyjeździe spod Biblioteki Śląskiej w Katowicach, najpierw złożono wizytę Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaworznie.
Na nowo wybudowaną bibliotekę i oddaną do użytku we wrześniu 2007 r. wydano 20,7 mln złotych, z czego 13 milionów pochodziło z funduszy europejskiego Zintegrowanego Programu  Operacyjnego  Rozwoju  Regionalnego.  Pozostałe  środki  pochodziły  z  budżetu miasta. Budynek jest piękny, funkcjonalny, przyjazny dla użytkowników. Warunki korzystania z biblioteki oraz oferta usług bibliotecznych spełniają współczesne wymagania europejskie w tym zakresie.
To mieszkańcy Jaworzna w przeprowadzonym sondażu uznali, że lokalizacja MBP w sąsiedztwie Rynku jest najlepszą z możliwych. Walorem jest łatwość dostępu - w pobliżu przebiega główna arteria komunikacyjna miasta oraz znajdują się węzłowe punkty przesiadkowe, co stwarza łatwość komunikacji z wszystkimi osiedlami mieszkaniowymi. W rejonie Rynku zlokalizowanych jest szereg urzędów, instytucji, obiektów kultury, ciąg handlowy, umożliwiających wstąpienie do biblioteki „przy okazji” załatwiania innych spraw.
Dla wygody czytelników obiekt mieści dwie biblioteki: Miejską Bibliotekę Publiczną i Bibliotekę Pedagogiczną. Całkowita powierzchnia użytkowa gmachu wynosi 3200 m2, z czego dla Biblioteki Publicznej przeznaczono 2600 m2, a dla Biblioteki Pedagogicznej 600 m2. Budynek charakteryzuje się wielkimi otwartymi przestrzeniami łatwo dostępnymi dla użytkowników. Praktycznie nie ma korytarzy i drzwi utrudniających dostęp do poszczególnych działów biblioteki - przestrzeń kształtowana jest odpowiednim układem sprzętu i mebli bibliotecznych. Ważną rolę estetyczną odgrywa widoczna przez ogromne szyby zieleń drzew, otaczających budynek. Obiekt jest przystosowany dla osób niepełnosprawnych.
W Bibliotece znajdują się następujące działy:

1. Wypożyczalnia dla dorosłych z wolnym dostępem do zbiorów książkowych.
2. Czytelnia naukowa ze zbiorami książkowymi, zbiorami na nośnikach cyfrowych i dostępem do Internetu.
3. Czytelnia czasopism, zbiorów regionalnych i zbiorów specjalnych.
4. Oddział dla dzieci z wolnym dostępem do książek i czasopism.
5. Dział multimedialny z wieloma stanowiskami komputerowymi; w dziale tym znajdują się     także dwie salki projekcyjno-multimedialne: jedna mieszcząca 30 osób, druga – 12 osób.
Ponadto w holu znajduje się Informatorium, wielofunkcyjna sala spotkań literackich, wykładów, konferencji, niewielka galeria wystawowa, kawiarenka, szatnia.

 

Po zwiedzeniu biblioteki jaworznickiej przemieszczono się do Chrzanowa.

Otwarcie nowego gmachu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Chrzanowie nastąpiło w marcu 2011 roku. Budowę chrzanowskiej biblioteki dofinansowała Unia Europejska w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Inwestycja kosztowała ponad 16 mln zł, z czego prawie 11,5 mln zł stanowiła dotacja unijna.
Na nową siedzibę biblioteki zaadaptowano połączone ze sobą dwa budynki handlowo-usługowo-administracyjne. Na dwóch kondygnacjach znajdują się wypożyczalnie, czytelnie, sale wykładowe, konferencyjne oraz multimedialne. Część pomieszczeń przeznaczono na magazyny. Biblioteka została przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Budynek biblioteki znajduje się w pobliżu dużych osiedli mieszkaniowych oraz głównego węzła komunikacyjnego w mieście.
MBP łączy tradycyjne funkcje biblioteki ze współczesnymi źródłami informacji, nauki i rozrywki. Biblioteka jest licznie odwiedzana przez młodzież szkolną, studentów oraz mieszkańców Chrzanowa i okolicznych gmin.
W nowym dwukondygnacyjnym budynku mieszczą się działy i agendy odpowiadające poszczególnym funkcjom biblioteki:
1. Wypożyczalnia dla dorosłych oferująca bogaty księgozbiór z zakresu literatury beletrystycznej i popularnonaukowej z wygodnym wolnym dostępem do zbiorów oraz wygodnie zaaranżowanymi miejscami do przeglądania książek.
2. Oddział dla dzieci i młodzieży z:
- czytelnią zapewniającą wygodne i dostosowane do czytelnika dziecięcego stanowiska do   pracy indywidualne
- komnatą bajek dla najmłodszych służącą rozbudzaniu zainteresowań czytelniczych
u najmłodszych dzieci (głośne czytanie dzieciom, quizy literackie, zgadywanki, gry i zabawy)
- pracownia do zajęć grupowych przeznaczonym do przygotowania i prowadzenia różnego rodzaju zajęć interaktywnych: warsztatów i małych form teatralnych na bazie literatury dziecięcej.
3. Czytelnia Naukowa z Działem Zbiorów Regionalnych.
4. Czytelnia Czasopism o charakterze klubowym zapewniającym wygodny i swobodny sposób korzystania z kilkudziesięciu tytułów czasopism i gazet codziennych.
5. Dział multimedialny.
6. Salka do projekcji audiowizualnych na 30 miejsc.
7. Klub Literacki oferujący różnorodne formy aktywnego i przyjemnego spędzenia czasu wolnego w tym między innymi: czytelnicze imprezy o charakterze cyklicznym, koncerty, warsztaty, spotkania autorskie, wernisaże towarzyszące organizowanym w bibliotece wystawom.
8. Sala konferencyjna.
9. Magazyn Zbiorów.
10.Galeria wystawowa do prezentacji wszelkiego rodzaju wystaw: literackich, historycznych oraz promujących twórców z regionu.

 

Trzecią odwiedzaną biblioteką w pierwszym dniu wyjazdu była Miejska Biblioteka Publiczna im. Ł. Górnickiego w Oświęcimiu, zwana „Galerią książki”.
Nowa siedziba Biblioteki w Oświęcimiu została otwarta 4 lipca 2011 r. Na realizację inwestycji o wartości 16 mln zł miasto otrzymało dofinansowanie rzędu 12 mln zł w ramach: Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Priorytet 3. Turystyka i przemysł kulturowy, Działanie 3.3 Instytucje kultury, Schemat A – Rozwój infrastruktury kulturalnej. Oświęcimska Biblioteka wyglądem przypomina galerię. Na najniższej kondygnacji znajduje się garaż podziemny, rowerownia oraz pomieszczenia techniczne. Na parterze bryłę obiektu przecina wzdłuż „Galeria przechodnia”, która stanowi jednocześnie szlak komunikacyjny i miejsce, gdzie można przy okazji obejrzeć wystawę. Po jednej stronie holu znajduje się aula – sala konferencyjna na 140 miejsc, która może być w zależności od potrzeb dzielona na dwie części. Obok mieści się klasopracownia wyposażona w tablice multimedialną do lekcji i wykładów bibliotecznych, warsztatów edukacyjnych. Biblioteczny Ośrodek Informacji zajmuje się wypożyczeniami międzybibliotecznymi, przygotowaniem zestawień bibliograficznych oraz informacją: prawną, europejską i regionalną. Dział Multimedia oprócz książek mówionych i e-booków zawiera zbiory audiowizualne programy i gry edukacyjne oraz filmy i muzykę, z których można skorzystać na miejscu w dwóch salkach kinowych (na 16 i 20 miejsc). Dla rodziców i opiekunów z małymi dziećmi przygotowano Mikroświat zabawy – bawialnię, gdzie oprócz tzw. małpiego gaju z przeszkodami i kolorowymi piłeczkami prowadzone są zajęcia edukacyjne np. w teatrzyku kukiełkowym oraz głośne czytanie bajek. W saloniku czasopism można bez pośrednictwa bibliotekarza przeczytać prasę codzienną i czasopisma (w drzwiach znajduje się czytnik wejść, a podniesienie na czas ponad 5 sek. czasopisma z półki powoduje rejestrację wypożyczenia). Na pierwszym piętrze ulokowana jest czytelnia naukowa i czytelnia internetowa, a po drugiej stronie Biblioteka Młodych. Ostatnia kondygnacja biblioteki to wypożyczalnia dla dorosłych oraz dział książki obcojęzycznej. Otwarcie nowej siedziby spowodowało likwidację wszystkich placówek filialnych.

 

Drugi dzień przeznaczony był na zwiedzanie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.

Bezpośrednie zwiedzanie poprzedziło spotkanie z p. dyrektor Anną Wiśniewską oraz prezentacjami na temat działalności biblioteki. Działania prowadzone w ramach Szkoły @ktywnego Seniora przedstawiła p. dr Maria Jedlińska. S@S to program realizowany od 2007 roku przez Towarzystwo Polsko-Niemieckie w Krakowie i Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Krakowie a skierowany do środowiska seniorów. Założeniem S@S jest wyzwolenie aktywności osób w średnim i starszym wieku, stworzenie im warunków do integracji i samorealizacji poprzez nabywanie nowych umiejętności, rozwój zainteresowań, wymianę wiedzy i doświadczenia, realizację zamierzeń i pomysłów. Działania realizowane są w następujących modułach: Senior w świecie kultury i sztuki (edukacja dla kultury), ICT: Senior w świecie nowych technologii  (społeczeństwo informacyjne), Senior świadomym i pełnoprawnym obywatelem (społeczeństwo obywatelskie). Kierownik Działu Edukacji, Nauki i Badań p. Renata Augustyn przedstawiła informacje związane z działaniami skierowanymi do młodszych czytelników a organizowanymi w ramach projektu „Młodzież w działaniu”, grach miejskich, edukacyjnych itp. Kierownik Działu Szkoleń i Współpracy z Małopolskimi Bibliotekami Publicznymi, dr Ireneusz Ptaszek przedstawił dwie formy współpracy z bibliotekami samorządowymi województwa małopolskiego (wspólne ubezpieczenia dla 77 bibliotek oraz wspólny zakup dostępu do ibooków dla 27 biliotek). Wojciech Kowalewski opowiedział o Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej. Bibliotekarze mieli możliwość zwiedzenia nowej czytelni, pracowni digitalizacji, oddziału dla dzieci i młodzieży. Nowym działem krakowskiej WBP jest Arteteka (mediateka zorientowana na zbiory związane ze sztuką). Dział znalazł swoją siedzibę w Małopolskim Ogrodzie Sztuki, a jego działalność można określić w trzech słowach: dźwięk – obraz – słowo. Oficjalne otwarcie nowej agendy nastąpi w styczniu 2013 roku, lecz już obecnie miłośnicy komiksów, street artu mają możliwość uczestniczenia w spotkaniach i warsztatach.
Do dyspozycji użytkowników oddanych zostanie m.in.: 41 komputerów typu all in one z dotykowymi ekranami (w tym 22 wyposażone m.in. w tablety graficzne), 60 czytników (Kindle, Onyx Boox, Pocket Book), 5 tabletów, pianino cyfrowe, kamera HD, odtwarzacz blu-ray. Uzupełnieniem sprzętu jest profesjonalne oprogramowanie, umożliwiające twórcze wykorzystanie możliwości placówki. W Artetece skorzystać będzie można z takich programów do tworzenia, edycji, obróbki muzyki i grafiki.

 

Wyjazd  studyjny przyniósł wszystkim uczestnikom wiele pomysłów do zmian i inspiracji do nowych działań we własnych placówkach.

tekst i zdjęcia: Biblioteka Śląska w Katowicach