program rozwoju biblioteki

Świadomość społeczeństwa związana z potrzebami osób niepełnosprawnych i starszych wzrasta, jednak wciąż potrzebna jest edukacja oraz integracja. Każde działanie na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem społecznym zwiększa szanse na akceptację i zrozumienie ze strony społeczeństwa, co przynosi niewątpliwie efekty w rehabilitacji społecznej m.in. osób z ograniczeniami sprawności.

Dział Integracyjno-Biblioterapeutyczny Biblioteki Śląskiej w Katowicach prowadzi działania na rzecz integracji ze społeczeństwem przedstawicieli różnych środowisk (m.in. osób niepełnosprawnych). Działania te niejednokrotnie  przybierają wymiar edukacyjny. Taką formę mają warsztaty noszące nazwę „Porozmawiajmy o niepełnosprawności”.

Pomysł warsztatów o takim charakterze zrodził się z obserwacji oraz doświadczeń, które dowiodły, że pomimo coraz większej ilości różnorodnych działań na rzecz osób z ograniczeniami sprawności, wciąż można spotkać się z niestosownymi wobec nich zachowaniami. Taką postawę najczęściej zaobserwować można u dzieci i młodzieży. Najczęściej wynika to z niewiedzy i braku empatii. Dlatego też właśnie do tej grupy odbiorców Biblioteka Śląska kieruje ofertę warsztatów pt. „Porozmawiajmy o niepełnosprawności.”

Celem tych spotkań jest zarówno zapoznanie uczniów z podstawowymi informacjami dotyczącymi zagadnień niepełnosprawności, jak i umożliwienie im swoistego „wejścia” w świat osób z ograniczeniami sprawności oraz lepszego zrozumienia codzienności życia tych osób. Rezultaty takie osiągane są poprzez rozmowę i uczestnictwo młodzieży w różnorodnych ćwiczeniach umożliwiających częściowe utożsamienie się z osobą niepełnosprawną, dostosowanych do wieku uczestników.

Nie bez znaczenia dla całości warsztatów jest również fakt, iż współprowadzi je osoba niepełnosprawna, która w oparciu o własne doświadczenia oraz prowadzone badania i obserwacje, opowiada o codziennym życiu osób z ograniczeniami sprawności. Należy pamiętać, że to nie tyko problemy i utrudnienia w funkcjonowaniu, ale także radości, pasje i talenty.

Uczestnik próbuje przez kilka minut poruszać się na wózku inwalidzkim. Pomaga to w uzmysłowieniu barier architektonicznych, z którymi na co dzień zmagają się osoby z niepełnosprawnością fizyczną.

Grupa zostaje podzielona w pary. Każdy z uczniów podejmuje próbę wczucia się w sytuację osoby z określonym ograniczeniem sprawności.  Zadaniem uczestników jest wypracowanie takiego sposób komunikacji między sobą, który umożliwi im bezpieczne przemieszczanie się w określone miejsce. Następnie uczestnicy dzielą się odczuciami, które towarzyszyły im podczas wykonywanego ćwiczenia.

Dzieci z zasłoniętymi oczami dotykają postawionej przed nimi rzeźby. Następnie ich zadaniem jest narysowanie przedmiotu, który dotykali. Po skończeniu rysunku rzeźba zostaje odsłonięta wszystkim.

Uczestnicy zasłaniają oczy opaskami, następnie kolejno podchodzą do stołu, na którym rozłożona jest książka „Brzydkie kaczątko”. Książka ta jest  wyjątkową pozycją, gdyż obok powiększonej czcionki tekstu, zastosowano w niej także alfabet Braille`a, dzięki czemu pozycje mogą samodzielnie czytać zarówno osoby niewidome, jak i niedowidzące. Ponadto, ilustracje w tej książce są wypukłe, co umożliwia osobom niewidomym wyobrażenie sobie ich za pośrednictwem dotyku.

W drugiej części spotkania uczniom przybliżony zostaje świat osób niewidomych poprzez prezentację pomocy tyflopedagogicznych, z których większość może ułatwiać samodzielność osobom z tym rodzajem niepełnosprawności. Dział Integracyjno-Biblioterapeutyczny dysponuje m.in.: książkami pisanymi alfabetem Braille`a, termometrem i ciśnieniomierzem z funkcją głośnomówiącą, globusem dotykowym, warcabami przeznaczonymi dla osób niewidomych, a także innymi przedmiotami codziennego użytku oraz materiałami dydaktycznymi dla osób niewidomych.

Udział w warsztatach wpływa na zmianę nastawienia odbiorców, którzy deklarują gotowość i chęć niesienia pomocy osobom niepełnosprawnym. Reakcje młodzieży oraz opinie nauczycieli i pedagogów utwierdzają nas w przekonaniu, że prowadzone działania powinny być kontynuowane. Tego typu edukacja jest w stanie ułatwić życie zarówno osobom sprawnym, jak i niepełnosprawnym, które są traktowane dzięki temu z większą empatią i zrozumieniem.