program rozwoju biblioteki

Badania statystyczne[1] pokazują, że 43% ankietowanych nie korzysta z biblioteki właśnie ze względu na brak czasu, mimo iż 90% respondentów twierdzi, że biblioteki bardzo dobrze zaspokajają ich potrzeby. Badania dowodzą też, że czytelnicy najwyżej oceniają zachowanie i kompetencje bibliotekarzy, ich zaangażowanie w wykonywaną pracę oraz łatwość zdobycia informacji, a najgorzej jakość sprzętu komputerowego i dostęp do internetu. Wprawdzie społeczne zaufanie do badań sondażowych zostało nieco nadwątlone, ale tych kilka przytoczonych wyników trafnie diagnozuje kondycję Gminnej Biblioteki Publicznej w Kętach.

Bezspornie nasza Biblioteka w ciągu kilku ostatnich lat całkowicie zmieniła swoje oblicze. Zachowując tradycyjne formy gromadzenia i wypożyczania książek, rozrosła się w nowoczesną instytucję kultury z bardzo bogatą ofertą zajęć, spotkań, klubów i konkursów, skierowaną do mieszkańców w każdym wieku i z dostępem do elektronicznych źródeł informacji. Potrafi sięgać po dotacje unijne, korzysta z refundacji Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka) i Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (w ramach działania 4.1/413: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju). A istniejące od dwóch lat w jej strukturach Info Kęty wykazuje wielopłaszczyznową aktywność i jest potężnym kanałem przepływu informacji lokalnych pomiędzy samorządem a mieszkańcami, świetnie wpisującym się w budowę społeczeństwa informacyjnego. Jest to zjawisko niespotykane na skalę samorządową.

Przemiany naszej biblioteki zostały zauważone przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Warszawie (FRSI), która w 2009 r. uznała zajęcia wakacyjne dla dzieci prowadzone pod hasłem W 80 dni dookoła świata za najciekawsze i najbardziej wyjątkowe wśród ofert kulturalnych bibliotek publicznych w całej Polsce[2]. Ta sama Fundacja w oparciu o środki finansowe Fundacji Billa i Melindy Gates, przeznaczone na pomoc bibliotekom publicznym w dostępie do komputerów, internetu i szkoleń, realizuje Program Rozwoju Bibliotek (PRB). Nasza instytucja znalazła się wśród 1.865 bibliotek publicznych, uczestników I edycji Programu, w randze biblioteki wiodącej. W czerwcu 2010 r. zakończyliśmy półroczny cykl szkoleń merytorycznych całego zespołu bibliotekarzy (10 dni szkoleniowych prowadzonych metodą warsztatową), efektem którego jest wypracowanie strategii rozwoju placówki na kolejne lata, w oparciu o analizę potrzeb społeczności lokalnej oraz nabycie nowych umiejętności, które z tradycyjnego bibliotekarza – pracującego wyłącznie z książką – czynią nowoczesnego, doskonale przygotowanego animatora kultury. Nasze dotychczasowe osiągnięcia oraz aktywne uczestnictwo w szkoleniach zaowocowało propozycją Fundacji firmowania przez bibliotekę całego PRB. Burmistrz Gminy, Roman Olejarz, oraz dyrektor biblioteki, Krystyna Kusak, zostali nielicznymi (jednymi z ośmiu) „twarzami” PRB, promując przykłady dobrej współpracy samorządu i instytucji kultury[3].

Jesienią czeka nas dalszy cykl szkoleń – komputerowe (poszerzające umiejętności informatyczne) oraz specjalistyczne z ośmiu modułów, wśród których znajdą się zagadnienia związane m.in. z pokonywaniem barier w usługach dla seniorów i osób niepełnosprawnych, z tworzeniem przestrzeni dla mieszkańców z inicjatywą, e-obywateli, młodzieży i z promocją kultury.

W ramach PRB (oprócz uczestnictwa w bezpłatnych szkoleniach) biblioteka otrzymała w darze osiem bardzo dobrych komputerów wraz z zestawami multimedialnymi i pełnym oprogramowaniem, pięć urządzeń wielofunkcyjnych (drukarka – faks – skaner – kserograf), pięć aparatów cyfrowych, laptop, rzutnik multimedialny i ekran. Doposażone w sprzęt zostały głównie placówki filialne w Kętach-Podlesiu, Łękach, Bielanach i Nowej Wsi, które też podłączono do internetu.

Dostawy sprzętu oraz plany rozwoju pociągnęły za sobą konieczność wyremontowania filii bibliotecznych. I tak w Kętach-Podlesiu za około 40.000 zł wymieniono ogrzewanie węglowe na gazowe, położono nowe podłogi, poprawiono instalację elektryczną, wymalowano ściany, założono alarm oraz zakupiono stoliki pod komputery i meble do kącika dziecięcego. Korzystnych zmian doczekała się filia w Bielanach, która w marcu br. zmieniła swą lokalizację. Dziś mieści się w atrakcyjnych pomieszczeniach, które powstały po dobudowaniu sali gimnastycznej w tamtejszym zespole szkolnym. Na gruntowny remont czeka filia w Nowej Wsi. Będzie on możliwy po skorzystaniu z dofinansowania unijnego za pośrednictwem Lokalnej Grupy Działania Dolina Soły.

Modernizacja filii jest tym ważniejsza, że celem rozwoju bibliotek publicznych jest przekształcenie ich w lokalne centra aktywności kulturalnej, rozpoznające i zaspokajające potrzeby mieszkańców, integrujące lokalne społeczności i włączające je w główny nurt życia społecznego i gospodarczego. Doposażenie filii w sprzęt komputerowy oraz dostęp do internetu, odpowiednio dobrana kadra biblioteczna będą miały również wpływ na proces wyrównywania szans mieszkańców (szczególnie starszych) w zdobywaniu umiejętności posługiwania się nowoczesnymi narzędziami informatycznymi. A że oczekiwania tej grupy wiekowej są duże, przekonaliśmy się w Kętach, uruchamiając cykliczne kursy komputerowe Senior w sieci. Wierzymy, że w sołectwach mieszkańcy równie chętnie będą korzystać z proponowanych przez nas bezpłatnych form dokształcania.

Nie od dziś wiadomo, że gwarantem przemian są ludzie, ich pasje, zaangażowanie i warunki, jakie się im stwarza. W kęckiej bibliotece poprawiają się warunki pracy, będą jeszcze lepsze po wyremontowaniu kamienicy nr 13 w Rynku. Obserwujemy dużą niecierpliwość czytelników w oczekiwaniu na remont budynku, co nas bardzo cieszy, bo jest świadectwem pełnej społecznej akceptacji inicjatywy samorządowej przekazania kamienicy bibliotece i jednocześnie uznaniem naszej aktywności. Biblioteka to też świetnie wykształceni bibliotekarze, którzy są jednocześnie niekwestionowanymi animatorami kultury, znanymi i rozpoznawanymi w środowisku. To oni będą mieć znaczący udział w dalszym procesie przekształceń i wyzwań cywilizacyjnych, bo doskonale rozumieją, że - jak twierdził Peter Ferdinand Drucker - zmiany są nieuniknione, można jedynie próbować je przewidzieć i przygotować się do nich. Co też i biblioteki nieustannie czynią.

Krystyna Kusak
Dyrektor GBP w Kętach


Przypisy:
[1] Biblioteki publiczne – opinie, korzystanie, potrzeby, MillwardBrown SMG/KRC na zlecenie FRSI, sierpień 2008, s. 51.
[2] Wydawnictwo Biblioteka – miejsce czytania, miejsce działania, FRSI, Warszawa 2009, s. 3.
[3] Wydawnictwo Zbliżenia, FRSI, Warszawa 2010, s. 7.