Audiodeskrypcja w Bibliotece Śląskiej


W maju 2013 roku w Dziale Integracyjno-Biblioterapeutycznym Biblioteki Śląskiej w Katowicach odbył się pierwszy warsztat szkoleniowy dla bibliotekarzy z województwa śląskiego z zakresu tworzenia audiodeskrypcji. Przeprowadzono go w ramach projektu „Zilustruj mi słowem świat”. Projekt dofinansowany został ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ma na celu poszerzenie oferty kulturalnej bibliotek w stosunku do osób niewidomych i słabowidzących.

Obecnie biblioteki są miejscem, w którym odbiorca z dysfunkcją wzroku może skorzystać na przykład ze zbiorów „książki mówionej”. Jednakże możliwości, jakie niesie ze sobą współczesny świat, ową ofertę mogą uczynić pełniejszą. Internet oraz programy komputerowe pozwalają na stworzenie przestrzeni bibliotecznej bogatej w propozycje mające na celu przeciwdziałanie wykluczeniu osób niepełnosprawnych z dostępu do dóbr kultury.

Efektem projektu będzie powstanie ogólnopolskiej bazy prezentacji multimedialnych zaopatrzonych w audiodeskrypcję na stronie internetowej Biblioteki Śląskiej. Instytucje zajmujące się szerzeniem kultury w łatwy i szybki sposób będą mogły pobrać daną prezentację, by zrealizować w swojej placówce spotkania, na przykład o malarstwie, dostępne również dla osób niewidomych. Narzędzia multimedialne jednak same nie wystarczą. Potrzebna jest również rzetelna wiedza, która pozwoli jak najpełniej je wykorzystać. Stąd też do realizacji projektu zaproszona została Fundacja Audiodeskrypcja z Białegostoku. Barbara Szymańska, specjalista do spraw wdrażania i tworzenia audiodeskrypcji oraz Tomasz Strzymiński prekursor audiodeskrypcji w Polsce, założyciel Fundacji Audiodeskrypcja przeprowadzili w ramach projektu cykl warsztatów szkoleniowych z zakresu tworzenia audiodeskrypcji dla kilkudziesięciu bibliotekarzy z województwa śląskiego. Terminem audiodeskrypcja określa się technikę, która za pośrednictwem werbalnego opisu, umożliwia osobie niewidomej odbiór twórczości wizualnej. 

Szkolenie pozwoli na podniesienie kompetencji bibliotekarzy w zakresie pracy z odbiorcą niewidomym. Na kolejnych warsztatach uczestnicy zapoznają się ze sposobami opisu dzieł wizualnych. Tworzą audiodeskrypcję malowideł, takich jak rokokowe obrazy Jean-Honoré Fragonarda lub obiektów architektonicznych, m.in. ciekawych budynków wzniesionych w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku w Katowicach, należących do stylu modernistycznego. Bibliotekarze wyposażeni w wiedzę o tworzeniu opisu dzieł wizualnych, nie tylko przygotują pierwszą, multimedialną bazę z prezentacjami, ale będą mogli sukcesywnie uzupełniać jej zasoby.

Oferta życia kulturalnego, która jawi się przed osobami z dysfunkcją wzroku, dzięki projektowi Biblioteki Śląskiej „Zilustruj mi słowem świat” stanie się pełniejsza i bardziej interesująca. Placówki biblioteczne będą mogły odegrać jeszcze istotniejszą rolę wobec potrzeb osób niewidomych i słabowidzących, zapraszając je do udziału w artystycznej przestrzeni sztuki wizualnej.




Tekst: Kalina Sikora, Bilioteka Śląska w Katowicach

Zdjęcia: Archiwum Biblioteki Śląskiej