program rozwoju biblioteki

W dniach 5–7 listopada odbywały się zorganizowane przez Bibliotekę Śląską w Katowicach szkolenia przeznaczone dla bibliotekarzy z bibliotek powiatowych. Cykl warsztatów „Informacja, multimedia, promocja – szkolenia dla bibliotekarzy” został przeprowadzony w ramach programu Instytutu Książki „Szkolenia dla bibliotekarzy 2013”. Przedsięwzięcie było dofinansowane ze środków Instytutu Książki oraz Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Celem warsztatów był przede wszystkim rozwój umiejętności, dzięki którym praca bibliotekarzy może być nie tylko jeszcze bardziej skuteczna, ale również kreatywna. Nabyta wiedza przyda się w pracy zarówno instruktorów powiatowych,  jak i pracowników bibliotek miejskich i gminnych (którzy mogą w przyszłości zostać przeszkoleni np. w ramach szkoleń powiatowych).

Podczas pierwszego dnia szkoleniowego bibliotekarze mieli okazję wcielić się w role kamerzystów i montażystów filmowych, uczestnicząc w warsztatach pod nazwą „Filmowo wśród książek. Tworzenie spotów promujących biblioteki”. W trakcie szkolenia, które odbyło się w budynku Biblioteki Śląskiej przy ul. Ligonia 7 w Katowicach, wykłady teoretyczne były uzupełniane konkretnymi ćwiczeniami praktycznymi. W ten sposób bibliotekarze poznali m.in. rodzaje planów filmowych, ujęć, czy sposoby kadrowania. Poznane tajniki zostały wprowadzone w życie jeszcze tego samego dnia – podczas pracy z aparatami fotograficznymi posiadającymi opcję kręcenia filmów. Jednym z elementów szkolenia był moment, w którym uczestnicy rozproszyli się po budynku w celu zebrania materiałów potrzebnych m.in. do stworzenia animacji poklatkowej lub fotokastu, fotografując przy tym przeróżne obiekty – butelki, meble, sprzęt komputerowy, pomieszczenia oraz ludzi. Prowadzący szkolenie Łukasz Malczewski (montażysta i kierownik produkcji w Telewizji Silesia) wyświetlił i omówił również kilka ciekawych filmów – teledysków muzycznych, reklam, spotów promocyjnych (także tych, które sam montował), wskazując początkującym montażystom różne aspekty, które powinni wziąć pod uwagę podczas pracy z materiałami filmowymi. Choć uczestnicy montowali swoje materiały w programie Windows Movie Maker (posiadanym przez prawie każdą bibliotekę użytkującą system Windows), prowadzący omówił darmowe oraz komercyjne oprogramowanie alternatywne, wyszczególniając plusy i minusy każdego z nich. Mimo iż na początku warsztatów nomenklatura branży filmowej mogła nieco odstraszyć niektórych uczestników, już podczas pracy nad własnym dziełem każdy poczuł się na tyle pewnie, żeby oprócz stworzenia animacji poklatkowej zmontować całkiem ciekawy film. Warsztaty z montażu okazały się dla bibliotekarzy niezwykle ciekawym doświadczeniem, które w wielu przypadkach odsłoniło zupełnie nowe talenty. Wszystko wskazuje na to, że już niedługo w serwisach internetowych mogą się pojawiać nowe mini produkcje promujące działania bibliotek w województwie śląskim.

Drugi dzień szkoleniowy w Bibliotece Śląskiej rozpoczął się warsztatami z wyszukiwania informacji w Internecie, które poprowadziła dr Aneta Drabek – kustosz dyplomowany w Bibliotece Uniwersytetu Śląskiego. Podczas szkolenia „Cyfrowy warsztat bibliotekarza” uczestnicy mieli okazję uaktualnić swoją wiedzę na temat różnych źródeł danych oraz najskuteczniejszych sposobów na znalezienie pożądanych informacji. Omówione zostały zaawansowane funkcje wyszukiwarek internetowych, bazy bibliograficzne (np. Przewodnik Bibliograficzny, Bibliografia Zawartości Czasopism, Artykuły z gazet), bazy faktograficzne (np. Film Polski, Baza Biogramów Biblioteki Jagiellońskiej, Internetowy System Aktów Prawnych), biblioteki cyfrowe i repozytoria, czasopisma elektroniczne w sieci, portale dla bibliotekarzy oraz najważniejsze katalogi biblioteczne. Obszary tematyczne poruszane podczas warsztatów okazały się niezwykle istotne dla pracy współczesnego pracownika biblioteki publicznej. Udział w szkoleniu bibliotekarzy z województwa śląskiego pozwolił uaktualnić wiedzę w tym zakresie i z pewnością zaowocuje zwiększeniem skuteczności w docieraniu do informacji znajdujących się Internecie.

Jeszcze tego samego dnia (6 listopada) odbyło się szkolenie pod nazwą „Tworzenie prezentacji w Prezi”. Podczas warsztatów uczestnicy poznali narzędzie alternatywne dla oprogramowania najczęściej wykorzystywanego podczas tworzenia prezentacji – aplikacji MS PowerPoint. Bibliotekarze dowiedzieli się m.in. o wadach i zaletach programu Prezi, rodzajach licencji, możliwościach stosowania aplikacji oraz o tym, jak ustrzec się przed tworzeniem prezentacji zbyt chaotycznych. Prezentacje w Prezi tworzone są on-line, więc na początku wszyscy uczestnicy założyli konta na portalu www.prezi.com. Podczas omawiania narzędzi przez prowadzącego szkolenie Ryszarda Latuska (instruktora Biblioteki Śląskiej), wszyscy samodzielnie krok po kroku tworzyli własne prezentacje, dodając kolejne obiekty na swoim „wirtualnym płótnie”. Przećwiczone zostały w ten sposób m.in. takie zagadnienia, jak dostosowanie własnych motywów (ustawienie tła, kolorów linii, ramek, czcionek itd.), rysowanie ramek, dodawanie i edycja tekstu oraz wstawianie elementów na „wirtualne płótno”. Tym sposobem w prezentacjach bibliotekarzy pojawiły się m.in. zdjęcia, filmy z serwisu YouTube, diagramy, slajdy importowane z programu MS PowerPoint, a także różne kształty i symbole. Wstawione elementy były poddawane odpowiedniej edycji, zaś po ułożeniu wszystkich obiektów została utworzona ścieżka określająca kolejność wyświetlania podczas odtwarzania. Każdy z uczestników stworzył własną prezentację, która została zapisana nie tylko na koncie on-line, ale także na dysku twardym oraz osobno w formacie PDF. Nowo poznane narzędzie Prezi może od teraz służyć bibliotekarzom do tworzenia prezentacji tam, gdzie wymagane są kreatywne pokazy dynamiczne. Takimi miejscami bez wątpienia są właśnie biblioteki, które realizują mnóstwo ciekawych przedsięwzięć i skupiają wokół siebie wielu ciekawych ludzi.

Trzeciego dnia uczestnicy zebrali się pod głównym budynkiem Biblioteki Śląskiej, aby wspólnie udać się w podróż do Arteteki – agendy Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Po dotarciu na miejsce bibliotekarze z województwa śląskiego wzięli udział w szkoleniu pod nazwą „Projektowanie materiałów promocyjnych na potrzeby wydarzeń w bibliotece. Warsztaty z pracy w programie GIMP”, które poprowadził Artur Wabik – artysta sztuk wizualnych związany ze street artem i komiksem, kurator, publicysta i badacz popkultury. Prowadzący szkolenie najpierw omówił narzędzia i interfejs programu GIMP, po czym wszyscy rozsiedli się przy stacjach roboczych z dużymi ekranami dotykowymi.  Następnie uczestnicy zaczęli pracę nad projektami ulotek, plakatów i zakładek do książek, co zaowocowało powstaniem przeróżnych projektów materiałów promocyjnych. Wizyta w Artetece została uświetniona zwiedzaniem gmachu, po którym bibliotekarzy oprowadziła Maria Cibicka – kierownik Działu Społeczeństwa Informacyjnego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Szkolenie z obsługi programu GIMP przede wszystkim stało się impulsem do dalszego poznawania tego programu i jego możliwości oraz do pracy nad nowymi projektami graficznymi promującymi pracę bibliotek.

Przeprowadzony cykl szkoleń pokazał, że pracownicy bibliotek powiatowych są osobami otwartymi na nowe doświadczenia i doskonale radzą sobie z nowymi wyzwaniami, odnajdując się w zupełnie nowych dziedzinach, także tych związanych z nowymi technologiami.