Małopolskie biblioteki: nowe miejsca – nowe przestrzenie (2011-2014)

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich we współpracy z Biblioteką Raczyńskich w Poznaniu oraz Wojewódzką Biblioteką Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu było organizatorem kolejnej (poprzednia w 2011 r.) konferencji poświęconej najnowszym rozwiązaniom architektonicznym zastosowanym w polskich bibliotekach. Konferencja Biblioteka XXI wieku – nowoczesna architektura, pomysłowe aranżacje, funkcjonalne wyposażenie. Nowe realizacje w latach 2011-2014 odbyła się w dniach 11-12 czerwca 2014 r. w starszej części zmodernizowanej Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.

Jedną z czterech zaplanowanych sesji konferencyjnych poświęcono w całości bibliotekom publicznym. W trakcie tej części spotkania przedstawione zostały m.in. referaty dotyczące najnowszych inwestycji bibliotecznych w trzech województwach: dolnośląskim, małopolskim i podlaskim.

Nowe inwestycje biblioteczne województwa małopolskiego zostały pokazane w dwóch prezentacjach. Teresa Nalepa, dyrektor MBP w Myślenicach, przedstawiła historię powstania oraz omówiła koncepcje architektoniczną i organizacyjną nowej siedziby swojej biblioteki. Natomiast ogólny obraz małopolskich inwestycji bibliotecznych w latach 2011-2014 nakreślił Wojciech Momot z WBP w Krakowie. Jak zaznaczył na wstępie, w latach 2011-2014 kontynuowany był w Małopolsce proces stopniowej modernizacji infrastruktury bibliotek publicznych. Dzięki wysiłkom władz samorządowych zbudowano lub rozpoczęto budowę 11 nowych siedzib bibliotecznych oraz zmodernizowano lub zaadaptowano na potrzeby działalności bibliotek publicznych ponad 100 budynków.

Niewątpliwie dużą zachętą dla samorządów gminnych do podjęcia wysiłków na rzecz rozbudowy infrastruktury bibliotecznej była możliwość pozyskania dofinasowania z pomocowych programów krajowych lub unijnych. Najwięcej inwestycji (łącznie 24) dofinansowano ze środków pochodzących z Wieloletniego Programu Rządowego Kultura+ Priorytet Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek oraz ściśle powiązanego z nim w województwie małopolskim programu konkursowego Małopolska Biblioteka+. Województwo Małopolskie było jednym z pierwszych, które uruchomiło dofinansowania do WPR Kultura+, a środki przeznaczane na ten cel należą do największych w kraju (w 2011 r. – 0,5 mln zł, w 2012 r. – 0,5 mln zł, w 2013 r. – 0,45 mln zł oraz w 2014 r. – 1 mln zł).

Jednak największe i najbardziej nowoczesne budynki biblioteczne powstały dzięki środkom pochodzącym z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Na podstawie danych, m.in. zebranych przez małopolskie biblioteki powiatowe, można szacować, że w latach 2011-2014 na rozbudowę infrastruktury bibliotecznej wydano około 85 mln zł.

W drugiej części wystąpienia zaprezentowane zostały najbardziej śmiałe i udane w województwie małopolskim modernizacje oraz adaptacje budynków na potrzeby biblioteczne (budynki w Barcicach, Biskupicach Radłowskich, Brzeszczach, Brzeźnicy, Dobczycach, Kamionce Górnej, Makowie Podhalańskim, Pałecznicy, Radłowie, Skawinie, Wieprzu i Zelczynie). W prezentacji silny nacisk położony został także na pokazanie wybudowanych od podstaw siedzib bibliotecznych, które nie tylko spełniają wszystkie wymagania funkcjonalne stawiane obecnie przed bibliotekami publicznymi, ale również wyznaczają nowe trendy w projektowaniu tego typu budynków użyteczności publicznej (siedziby bibliotek powiatowych w Chrzanowie, Oświęcimiu, Brzesku i Myślenicach oraz Arteteka WBP w Krakowie).