program rozwoju biblioteki

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach wzięła udział w organizacji debaty publicznej Kompetencje przyszłości – jak rozwinąć nasze skrzydła? To ogólnopolskie przedsięwzięcie organizowane we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i Instytutem Badań nad Gospodarką Rynkową. W całej Polsce w 40 bibliotekach odbyły się podobne spotkania, a wnioski z nich zostaną opracowane i przedstawione na Kongresie Obywatelskim w październiku tego roku.

Dyskusja nt. Kompetencji przyszłości cieszyła się dużym zainteresowaniem. Na temat cech Polaków rozmawiali: przedstawiciele środowiska akademickiego - prof. dr hab. Zdzisław Jerzy Adamczyk (wykładowca, znawca życia Stefana Żeromskiego), dr hab. Marzena Marczewska (Prodziekan Wydziału Humanistycznego UJK), dr Andrzej Kościołek (wykładowca UJK, socjolog), samorządowiec Jacek Kowalczyk (Dyrektor Departamentu Promocji, Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach), doradca zawodowy Małgorzata Wirecka-Zemsta (pracownik Wojewódzkiego Urzędu Pracy), nauczyciel Zbigniew Kowalczyk (zaangażowany w pracę z młodzieżą w historycznych grupach rekonstrukcyjnych), pisarz Zbigniew Masternak. Moderatorem dyskusji był Andrzej Dąbrowski (Dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. W. Gombrowicza w Kielcach). Na wstępie zastanawiano się, kiedy narodziła się nasza obywatelskość i jakie były ku temu przesłanki. Następnie rozmowa zeszła na aktywność obywatelską, zaangażowanie w działalność stowarzyszeń, wolontariat, udział w wyborach. Jesteśmy w stanie zrobić „wszystko”, jeśli tylko zaczniemy to robić. Nie możemy być samotnymi wyspami, nie możemy zapomnieć o komunikowaniu się. Słowo potrafi uskrzydlić, dlatego tak ważna jest rozmowa z drugim człowiekiem. W społeczeństwie „czatującym”, śledzącym swoje profile na portalach społecznościowych, ludzi komunikujących się emotikonami, robiących zakupy on-line zanikają podstawowe umiejętności kontaktów interpersonalnych. Niedługo to będą najbardziej potrzebne kompetencje. Zamykając się we własnym świecie pozwalamy, by decydowali za nas inni.

Wszyscy zgodzili się, że zaangażowanie społeczne pomaga w odniesieniu sukcesu osobistego. Zdobywamy doświadczenie, poznajemy ludzi, rozwijamy się. Nigdy nie wiadomo, kiedy przydadzą się umiejętności, które zdobyliśmy. Kilkoro panelistów wysunęło tezę, że ważne są również wymiany międzynarodowe. Bardziej rzetelnie ocenimy swoje kompetencje mając możliwość porównania z innymi. Nasza dojrzewająca obywatelskość walczy z polskim narzekaniem. Dzięki obserwowaniu przedstawicieli innych narodów nasza obywatelskość będzie ewaluować i zmieniać się.

Powinniśmy bardziej ufać innym, to kolejny wniosek, do którego doszli goście WBP. Niemal każdy z nich jest osobą zaangażowaną społecznie, od pracy z młodzieżą, działalność samorządową po profilaktykę zdrowotną. Przyznali, że pracowałoby się łatwiej, gdybyśmy wierzyli w dobre intencje i bezinteresowność drugiego człowieka.

Kilka zdań poświęcono kompetencjom uniwersalnym: matematycznym, językowym, które wydają się oczywiste, by sprawnie funkcjonować wśród innych. Tu powrócił temat kompetencji społecznych, interpersonalnych. Umiejętności rozmowy z innymi, współpracy z innymi, krytycznej oceny siebie, sprawnego posługiwania się językiem. Szukania zainteresowań, dzięki którym stajemy się ciekawszymi ludźmi o wielorakich umiejętnościach.

W obronie zapatrzonej w monitor komputera młodzieży stanęła młoda osoba z widowni. Przypomniała, że wiele młodych osób jest prawdziwie zaangażowana w działalność społeczną. Jej zdaniem jednak za mało jest wychowawców wśród nauczycieli, za mało osób gotowych podać rękę i poprowadzić. Trafiając na odpowiedniego mentora, z pewnością więcej osób by się uaktywniło. Zgodził się z nią uczestnik panelu, nauczyciel aktywnie pracujący ze swoimi uczniami. Wspominał o własnych doświadczeniach związanych z poszukiwaniem pomocy wśród swoich kolegów. Nie każdy z nich był gotowy zostawać po lekcjach i angażować się w działania w weekendy. Z kolei nauczycielka języka polskiego będąca na debacie z uczniami podzieliła się swoimi wnioskami na temat nauki języka ojczystego w szkole. Kompetencje techniczne wydają się istotniejsze i na to nastawiony jest program nauczania. W szkołach zawodowych więcej jest lekcji języka obcego, niż polskiego, dlatego trudno jest przekazać uczniom wiedzę w odpowiednim wymiarze. System testowy zabija wolność myślenia i kreatywność. Zadaniem szkoły powinno być utrzymanie poziomu entuzjazmu, który mają dzieci wkraczając na ścieżkę edukacji.

W czasie debaty w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Kielcach najczęściej pojawiał się temat kompetencji językowych potrzebnych do opisania świata, wyrażenia siebie i nawiązania kontaktu. Najważniejszymi kompetencjami potrzebnymi nam w przyszłości wydają się być kompetencje społeczne związane z inteligencją emocjonalną.

Dyskusji przysłuchiwało się ok. 70 osób: uczniów okolicznych szkół i ich opiekunów, bibliotekarzy, przedstawicieli mediów, wolnych słuchaczy.

Małgorzata Winkler
WBP Kielce