program rozwoju biblioteki

IMPREZA ZAMKNIĘTA WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY
SCENARIUSZ
Ratuj z sercem!

Ratuj z sercem to spotkanie dla wszystkich, którzy chcą nauczyć się lub przypomnieć sobie zasady pierwszej pomocy. Podczas spotkania uczestnicy przeanalizują, jak rozpoznawać stany zagrożenia zdrowia, jak wezwać pogotowie do osoby nieprzytomnej, jak ułożyć w pozycji bocznej osobę z zachowanym oddechem (w celu utrzymania drożnych dróg oddechowych) oraz jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową. Uczestnicy spotkania będą mieli także okazję przećwiczyć, jak prawidłowo udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.

• Spotkanie zaplanowane jest na 1 – 1,5 godziny.
• Spotkanie musi odbyć się pomiędzy 15 grudnia 2014 roku a 11 stycznia 2015 roku we współpracy ze sztabem WOŚP (lista wszystkich sztabów WOŚP: http://www.wosp.org.pl/final/sztaby_23_finalu).
• W celu przeprowadzenia spotkania zachęcamy biblioteki do kontaktu ze szkołami podstawowymi w okolicy. Większość szkół na terenie Polski  uczestniczy w programie „Ratujemy i Uczymy Ratować (RUR)” Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Szkoła, która bierze udział w tym programie, będzie idealnym partnerem dla biblioteki w realizacji tego scenariusza! Dlaczego?

1. W szkole są nauczyciele, którzy ukończyli kurs pierwszej pomocy, mają wiedzę na ten temat i przeprowadzili szereg podobnych scenariuszy dla swoich podopiecznych.
2. W szkole są dzieci, które brały udział w lekcjach pierwszej pomocy i chętnie zademonstrują zasady ratowania chorych. Warto je zaprosić, aby pokazały i poćwiczyły te zasady ze swoimi rodzicami, dziadkami i znajomymi spoza szkoły.
3. Szkoły biorące udział w programie „Ratujemy i Uczymy Ratować” otrzymały od WOŚP materiały edukacyjne do prowadzenia pokazów pierwszej pomocy, w tym fantomy, które można na przykład wypożyczyć na potrzeby imprezy zamkniętej.

• Uczestnicy spotkania nie muszą posiadać wiedzy na temat pierwszej pomocy.
• W spotkaniu mogą wziąć udział osoby w różnym wieku.
• Na spotkanie oprócz dzieci i nauczycieli, którzy biorą udział w programie RUR, można zaprosić lekarza lub pielęgniarkę z lokalnej przychodni, którzy wystąpią w roli eksperta.
• Na spotkanie warto wypożyczyć (np. ze szkoły) materace, na których będą odbywały się ćwiczenia. Jeżeli biblioteka nie ma materacy lub możliwości ich wypożyczenia, można wykorzystać koce.
• Po pokazie pierwszej pomocy dla chętnych można zaproponować wykonanie wspólnego serca, np. z filcu, papieru, patchworku, itd. Wspólnie zrobione serce będzie fajną pamiątką z udziału biblioteki w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Może być też dziełem wystawionym na Allegro i sprzedanym na cel WOŚP. UWAGA: praca nad wspólnym sercem może zająć wiele czasu. Jeżeli się na to zdecydujecie, przeznaczcie na to ok. 120 min. Wspólne serce może być też wykonane w innym terminie.

Jak należy przygotować się do spotkania?
WYPOSAŻENIE

Podczas spotkania potrzebne będą: materace (ewentualnie koce), fantomy, stoliki i krzesła. Przydatny może też być komputer lub laptop z dostępem do Internetu, rzutnik i ekran.

Ważne jest, aby biblioteka nawiązała współpracę ze szkołą, siłownią, studiem tanecznym lub inną instytucją, która ma materace i mogłaby je udostępnić na potrzeby spotkania. Materace będą wykorzystywane podczas pokazu ułożenia poszkodowanego w pozycji bocznej lub resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Na potrzeby pokazu resuscytacji krążeniowo-oddechowej warto wypożyczyć fantomy. W tym celu zachęcamy do kontaktu ze szkołą, która bierze lub brała udział w programie RUR, lokalną przychodnią zdrowia lub szpitalem. Sztab WOŚP,
z którym współpracuje biblioteka przy organizacji Imprezy Zamkniętej, może wskazać swoich partnerów, którzy chętnie wypożyczą fantomy bibliotece.

PARTNERZY

Głównym partnerem biblioteki w organizacji Imprezy Zamkniętej – w tym przypadku spotkania „Ratuj z sercem” - powinien być sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy działający na terenie danej gminy, powiatu czy miasta. To sztab zgłasza organizację Imprezy Zamkniętej do biura WOŚP i to wolontariusze ze sztabu są upoważnieni do kwestowania na terenie biblioteki podczas imprezy.

Zachęcamy do zaangażowania w przygotowanie spotkania inne organizacje i instytucje - mogą pomóc między innymi:

• w skompletowaniu potrzebnego sprzętu (szczególnie materaców i fantomów) - w tej sprawie można zwrócić się do szkoły uczestniczącej w programie RUR, domu kultury, siłowni, szpitala lub przychodni lekarskiej;
• w przygotowaniu poczęstunku (kawa, herbata, ciastka) – tu mogą pomóc właściciele kawiarni czy cukierni, ale także osoby indywidualne, które zaoferują się np. upiec ciasto;
• w przygotowaniu scenografii – dzieci i młodzież na pewno chętnie przyłączą się do przygotowania plakatów (kolaże, farby, kredki, programy graficzne) i rozłożenia materaców.
• w pozyskaniu wolontariuszy – sztab WOŚP.

WOLONTARIUSZE

Wolontariusze mogą pomóc przy promocji wydarzenia, w przygotowaniu sali czy przeprowadzeniu samego spotkania (obsługa sprzętu, robienie zdjęć itp.). Mogą pełnić bardzo ważną rolę, asystując osobom biorącym udział w spotkaniu i przede wszystkim przy kwestowaniu na WOŚP.

Wolontariuszami mogą być osoby, które są zarejestrowane jako wolontariusze sztabu WOŚP oraz uczniowie lub harcerze.

Wolontariuszy warto wcześniej zaprosić do biblioteki, w której ma odbyć się spotkanie, żeby pokazać im salę, pozwolić wypróbować sprzęt oraz przekazać kilka podstawowych wskazówek dotyczących komunikowania się z uczestnikami spotkania, wcześniej rozłożyć materace i fantomy.

Na początku spotkania należy przedstawić wolontariuszy, a na zakończenie publicznie im podziękować. Jeśli wolontariuszami są uczniowie, warto też przekazać podziękowania rekomendującemu ich nauczycielowi, dyrektorowi szkoły i rodzicom.

WARTO PRZEMYŚLEĆ

• Ile jest miejsca? Ile osób maksymalnie może przyjść? Czy uda się przestawić meble tak, żeby wszystkim było wygodnie? Czy jest miejsce na rozłożenie materaca/ów i gdzie? Gdzie ustawić sprzęt, stoliki i krzesła?
• Czy dzielić uczestników na drużyny? Spotkanie jest dla wszystkich i sami najlepiej wiecie, ile osób pomieści biblioteka. Jeżeli zaprosicie nauczyciela z programu RUR, lekarza lub pielęgniarkę, mogą oni wygłosić pogadankę na temat pierwszej pomocy dla wszystkich. Pokazy na fantomach też mogą być dla wszystkich. Jeżeli na spotkanie przyjdzie dużo osób, może warto podzielić je na 5-6 osobowe grupy podczas ćwiczeń na fantomach. Jeżeli nawiążecie współpracę ze szkołą z programu RUR, poproście uczniów z tej szkoły, aby poprowadzili pokazy układania osoby poszkodowanej w pozycji bocznej i resuscytacji. Rodzice, dziadkowie i znajomi uczniów na pewno chętnie obejrzą ich w akcji i sami zaangażują się w ćwiczenia.
• Czy warto przygotować dyplomy dla uczestników? Na pewno tak! Wszystkim będzie miło, jeśli otrzymają dyplom uczestnika imprezy na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
  
  Działania promocyjne przed spotkaniem

• Na spotkanie „Ratuj z sercem” można zapraszać podczas innych wydarzeń, organizowanych przez bibliotekę. Warto podkreślać, że to spotkanie dla wszystkich i zachęcać do przychodzenia całymi rodzinami. Poza tym zawsze należy się chwalić, że biblioteka bierze udział w akcji „Biblioteki to miejsca przyjazne sztabom WOŚP” i podczas spotkania wolontariusze będą kwestować na rzecz WOŚP.
• Można wywiesić plakaty w bibliotece, szkole, domu kultury, urzędzie gminy, na miejscowej tablicy ogłoszeń, w szkołach i przedszkolach.
  
  >> plakat do pobrania (wystarczy wstawić datę, godzinę, adres i wydrukować potrzebną liczbę egzemplarzy)
   
• Należy zadbać o jak najszerszą dystrybucję ulotek zapraszających do udziału w spotkaniu – np. biblioteki mogą je wkładać do wypożyczanych książek niczym zakładkę, można też wyłożyć je w domu kultury, urzędzie gminy, na przystanku autobusowym, w sklepie, na poczcie itd.
  
  >> ulotka do pobrania (wystarczy wstawić datę, godzinę, adres i wydrukować w odpowiedniej liczbie egzemplarzy)
   
• Warto zaprosić wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub innych gości specjalnych.
  
  >> wzór zaproszenia do pobrania (wystarczy uzupełnić i wydrukować)
   
• Kilka dni przed spotkaniem można wysłać informację prasową do mediów z opisem spotkania, informacją, że spotkanie odbywa się w ramach współpracy z WOŚP i wolontariusze będą kwestować podczas spotkania. Dobrze jest też wysłać zaproszenie do dziennikarzy i zachęcić do wzięcia w nim udziału.
• Można też zamieścić informację o spotkaniu na stronie internetowej biblioteki, domu kultury czy gminy, na Facebooku, na lokalnym portalu informacyjnym czy forach mieszkańców. Można też wysłać zaproszenia pocztą elektroniczną.

Czy wszystko zostało przygotowane? - lista sprawdzająca

1. Nawiązałam/łem współpracę ze sztabem WOŚP w mojej gminie, miejscowości i wspólnie uzgodniliśmy, że zorganizujemy spotkanie „Ratuj z sercem” między 15.XII. 2014 a 11.I. 2015 roku.    
2. Sprawdziłam/łem czy w mojej okolicy jest szkoła, która bierze udział w programie WOŚP „Ratujemy i uczymy ratować” i nawiązałam/łem z nimi współpracę.    
3. Zostały przeprowadzone działania promocyjne (plakaty, ulotki, informacja prasowa, zaproszenia, informacje na stronach internetowych itd.).   
4. Goście specjalni i dziennikarze potwierdzili obecność (opcjonalnie).   
5. Wolontariusze potwierdzili obecność, znają swoje zadania, są przygotowani.   
6. Materace, koce oraz fantomy są przygotowane.   
7. Poczęstunek został zamówiony/zorganizowany (opcjonalnie).   
8. Dyplomy dla uczestników są przygotowane.   
9. Prowadzący spotkanie zna swoje zadania, ma wydrukowany scenariusz.   
10. Jest obecny ekspert (pielęgniarka, lekarz lub nauczyciel z programu RUR), który przeprowadzi pogadankę na temat pierwszej pomocy.   
11. Są wyznaczeni uczniowie lub wolontariusze WOŚP, którzy są gotowi na przeprowadzenie pokazów resuscytacji krążeniowo-oddechowej i pozycji bocznej.   
12. Aparat fotograficzny do robienia pamiątkowych zdjęć jest przygotowany i sprawny (ma naładowaną baterię i wolne miejsce na karcie pamięci).   

Zasady spotkania

• Tematem spotkania jest pierwsza pomoc. Proponowana forma to pogadanka eksperta (lekarza, pielęgniarki, nauczyciela z programu RUR) na temat stanów zagrożeń zdrowia połączona z pokazami pierwszej pomocy, obserwacją, scenkami sytuacyjnymi i ćwiczeniami praktycznymi.
   
• Zaproszony ekspert, np. nauczyciel z programu RUR, krótko opowiada o podstawowych zasadach pierwszej pomocy, czyli jak należy zachować się na miejscu zdarzenia/ wypadku, jakie są zasady powiadamiania służb ratunkowych (pogotowia, policji, straży pożarnej), jak ułożyć osobę poszkodowaną w pozycji bocznej oraz jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową. Informacje te mogą być przekazane uczestnikom w formie pogadanki lub prezentacji multimedialnej. Jeżeli będzie to prezentacja multimedialna, trzeba przygotować komputer z dostępem do Internetu, rzutnik i ekran.
   
• Po pogadance/ prezentacji eksperta jest czas na pokaz pierwszej pomocy. Uczniowie z programu RUR odgrywają scenki z miejsca wypadku, aby zademonstrować kolejne kroki ratownicze, czyli: ocena i zabezpieczenie miejsca zdarzenia i stanu poszkodowanego, konieczność przywołania osoby dorosłej bądź wezwania karetki pogotowia, ocena stanu poszkodowanego, udrożnienie dróg oddechowych, ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej.
  
  Uczniowie mają do dyspozycji materace i fantomy i na nich prezentują przebieg resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Uczniowie proszą wolontariuszy i przy ich pomocy pokazują, jak należy ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej.

• Po scenkach sytuacyjnych uczniowie wraz z bibliotekarzami zapraszają uczestników spotkania, aby sami spróbowali przeprowadzić resuscytację na fantomie i ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej.
• Uczniowie wraz z ekspertem oceniają, czy osoby ćwiczące dobrze wykonują ćwiczenia.

PRZYKŁADY

Temat: Jak wezwać pomoc?

• W celu wezwania pomocy wybieramy numer: 112
• Podaj dokładny adres z nazwą miejscowości - często jest tak, że ludzie dzwonią na pogotowie i mówią wszystko, a zapominają podać adres, pod który ma pojechać zespół karetki i się rozłączają. Jeśli numer dzwoniącego się wyświetla, to dyspozytor oddzwoni i zapyta o dokładny adres, ale to wydłuża reakcję i czas dojazdu karetki.
• Powiedz co się stało - krótko i rzeczowo powiedz, co się stało np. wypadek samochodowy, upadek z wysokości itp.
• Podaj liczbę osób poszkodowanych - od tej informacji zależy, ile przyjedzie zespołów ratowniczych. Przyjmuje się, że jeden zespół pogotowia ratunkowego zajmuje się jednym pacjentem. Przy zdarzeniach z kilkorgiem poszkodowanych dyspozytor wysyła kilka karetek jednocześnie i wszyscy otrzymują od razu pomoc.
• Opisz stan poszkodowanego - informacja o stanie poszkodowanego może okazać się bardzo istotna. Dyspozytor wie, jak wyposażoną karetkę ma wysłać. Np. przy zatrzymaniu krążenia wysyła się karetkę specjalistyczną, do wypadków komunikacyjnych wysyła się karetkę podstawową. Taka informacja przydaje się również przy podjęciu decyzji, jaki zespół ma przyjechać: sami ratownicy czy zespół z lekarzem.
• Podaj swoje nazwisko i telefon - koniecznie podaj swoje nazwisko i nr telefonu. Nieraz karetka ma problem z dojazdem, np. nie można odnaleźć adresu lub potrzebne są dodatkowe informacje. Przez odmowę podania tych danych dyspozytor może potraktować nasz telefon jak głupi żart.
• Nigdy nie rozłączaj się  jako pierwszy. Dyspozytor może mieć dodatkowe pytania.

Temat: Pozycja boczna

• Uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że poszkodowany leży na plecach i obie nogi ma wyprostowane,
• Rękę poszkodowanego bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń była skierowana do góry,
• Swoją ręką złap za dalszą kończynę dolną na wysokości kolana i zegnij nogę w kolanie, nie odrywając stopy poszkodowanego od podłoża,
• Złap rękę dalszą poszkodowanego w taki sposób, aby palce dłoni poszkodowanego przeplatały się z palcami twojej dłoni,
• Rękę dalszą poszkodowanego przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku,
• Przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, aby poszkodowany obrócił się na bok w twoim kierunku,
• Odchyl głowę do tyłu, aby poprawić drożność dróg oddechowych i ułatwić oddychanie poszkodowanemu,
• Oceń oddech oraz monitoruj stan poszkodowanego.

Temat: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

• Udrożnij drogi oddechowe. Jedną rękę połóż na czole, drugą na żuchwie. Usuń z jamy ustnej znajdujące się w zasięgu wzroku i palca ciała obce.
• Oceń wzrokiem, słuchem i czuciem oddech poszkodowanego.
• Przystąp do reanimacji. Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej. Połóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego, drugą rękę połóż na ręce już ułożonej. Spleć palce obu rąk i upewnij się, czy nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego. Pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na 4-5 cm. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100 na minutę.
• Po wykonaniu 30 uciśnięć udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę. Zaciśnij skrzydełka nosa poszkodowanego używając palca wskazującego i kciuka. Pozostaw usta delikatnie otwarte. Weź wdech i obejmij szczelnie swoimi ustami usta poszkodowanego. Wdmuchnij powoli powietrze do ust poszkodowanego. Obserwuj, czy jego klatka piersiowa się unosi i opada. Ponów tę czynność. Jeśli poszkodowany nie oddycha, sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce.
• Ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej.
• Wymienione czynność powtarzaj, dopóki poszkodowany nie zacznie prawidłowo oddychać.

Przebieg spotkania

PRZYWITANIE (10 minut)

Na ekranie jest już wyświetlony slajd powitalny (można pobrać go tu lub poprosić np. dzieci lub wolontariuszy o przygotowanie takiego slajdu).

>> slajd powitalny do pobrania

Osoba prowadząca spotkanie wita uczestników, gości specjalnych, dziennikarzy i wolontariuszy. Warto podkreślić, że biblioteka jest miejscem przyjaznym sztabom WOŚP i że spotkanie odbywa się w ramach współpracy ze sztabem. 

Następnie osoba prowadząca przekazuje krótką informację o spotkaniu: przedstawia nauczyciela i uczniów ze szkoły objętej programem RUR lub zaproszonego eksperta i opowiada, jaka będzie ich rola w spotkaniu, krótko mówi, na czym będzie polegać spotkanie, ile czasu będzie trwać, jaka jest rola wolontariuszy i jaki cel przyświeca spotkaniu.

Osoba prowadząca zapoznaje obecnych z przestrzenią. Warto przewidzieć też czas na zadanie pytań przez uczestników.

Stoliki i krzesła lub same krzesła powinny być ustawione w taki sposób, by uczestnicy siedzieli w miarę blisko siebie, widzieli się nawzajem, osobę prowadzącą i ekran, jeżeli będzie w użyciu. Materace lub koce powinny być rozłożone na środku sali lub w innym stosownym miejscu, gdzie łatwo będzie się przemieszczać. Fantomy też powinny być rozłożone na materacach lub kocach.   

PIERWSZA POMOC – PREZENTACJA I ĆWICZENIA (60 minut)

Zaproszony ekspert w formie prezentacji lub pogadanki zaznajamia uczestników z tematem pierwszej pomocy i jej zasad (10 min).

Następnie zaprasza uczniów lub wolontariuszy, którzy znają zasady pierwszej pomocy, aby zademonstrowali kolejno, jak należy ułożyć osobę poszkodowaną w pozycji bocznej, jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową oraz jak powiadomić odpowiednie służby ratownicze o wypadku. Pierwszy pokaz uczniowie demonstrują na swoich kolegach/ koleżankach ze szkoły i fantomach. Dla utrwalenia ćwiczenia warto poprosić któregoś z uczestników, aby wziął udział w ćwiczeniu.

Po zademonstrowaniu ćwiczeń dzielimy uczestników na kilka grup (w zależności od liczby uczestników grupy mogą być 4-6 osobowe). Do każdej grupy jest przydzielony jeden uczeń, który wspiera uczestników w ćwiczeniach. Ważne, aby każda osoba miała szansę poćwiczyć z fantomem oraz popracować z partnerem/ wolontariuszem nad ułożeniem w pozycji bocznej.  

KOLEJNE KROKI (15 minut)

Poczęstunek (opcjonalnie).

Rozdanie dyplomów za udział w spotkaniu – może wręczać gość specjalny, np. burmistrz czy wójt (opcjonalne).

Pamiątkowe zdjęcie wszystkich uczestników (dla mediów, na stronę internetową, Facebooka itd.). Uwaga! Warto uzyskać zgodę na wykorzystanie wizerunku osób znajdujących się na zdjęciu.

Podziękowanie za udział w spotkaniu, podziękowanie dla partnerów, sponsorów, wolontariuszy. Prowadzący może zapowiedzieć inne zbliżające się wydarzenia. 

ZRÓB TO Z SERCEM! (OPCJONALNIE) (120 minut)

Jeżeli będzie na to czas i chęci, można zaproponować wszystkim obecnym stworzenie wspólnego serca! Oczywiście wcześniej należy zastanowić się, z czego można takie serce zrobić (z papieru, filcu, szmatek, namalować, itd.) i przygotować odpowiednie materiały. Wspólnie stworzone serce będzie miłą pamiątką z udziału biblioteki i jej mieszkańców w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Serce można też sprzedać na zorganizowanej aukcji lub na Allegro, a pozyskane środki przekazać na 22. Finał WOŚP. Wspólne serce może być też wykonane w innym terminie. Może to być pomysł na nastepną imprezę.

Efekty spotkania

Działania promocyjne po spotkaniu:

• Można przesłać pisemne podziękowanie gościom specjalnym, którzy wzięli udział w spotkaniu.
• Warto przygotować krótką relację ze spotkania dla mediów i rozesłać wraz z kilkoma zdjęciami dokumentującymi wydarzenie.
• Relację i zdjęcia ze spotkania można też zamieścić na stronach internetowych (organizatora spotkania, urzędu gminy, lokalnym portalu informacyjnym).
• Jeśli zostały zebrane adresy email uczestników spotkania, można wysłać im kilka zdjęć na pamiątkę.
• Można zorganizować wystawę zdjęć zrobionych podczas spotkania.

Do pobrania:

Banner internetowy do pobrania
Plakat (możliwość uzupełnienia tytułu spotkania, miejsca, daty i godziny)
Ulotka (możliwość uzupełnienia tytułu spotkania, miejsca, daty i godziny)
Wzór zaproszenia (możliwość uzupełnienia tytułu spotkania, miejsca, daty i godziny)
Slajd powitalny wraz z informacją o akcji WOŚP