ASD
Alexander Zick, Hänsel and Gretel

JAŚ I MAŁGOSIA

Zajęcia w formie dramy na podstawie baśni braci Grimm "Jaś i Małgosia".

Autorka scenariusza: Iwona Kusak  
 
 
UCZESTNICY: kilkunastoosobowa grupa dzieci w wieku od sześciu do ośmiu lat
 
CZAS TRWANIA: ok. 90 minut. 
 
MATERIAŁY:
  • kolorowe tkaniny, 
  • woreczki foliowe, 
  • patyczki, 
  • ryż lub groch w słoiczku i inne materiały, które mogą służyć do imitowania dźwięków lasu, padającego deszczu oraz wichury, 
  • obrazki przedstawiające wybrane rośliny i zwierzęta lasu oraz dziewczynkę (Małgosia) i chłopca (Jaś), 
  • kartki papieru, 
  • pastele. 
CELE: 
  • rozwijanie wyobraźni i kreatywności dzieci,
  • ćwiczenie umiejętności radzenia sobie z lękiem,
  • uświadomienie niebezpieczeństw, jakie mogą wiązać się z kontaktami z nieznajomymi,
  • kształcenie odpowiednich zachowań w potencjalnie niebezpiecznych sytuacjach.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
 
Rozpoczęcie: odczytanie baśni o Jasiu i Małgosi.
 
Ćwiczenie 1 (25 minut)
 
Scena improwizowana „Magia lasu”.
 
Dzieci losują obrazki przedstawiające rośliny i zwierzęta lasu, zjawiska przyrody (np. drzewa, paprocie, sitowie, świerszcze, ptaki śpiewające, żaby, sowy, wilki, deszcz, wichura, grzmoty) oraz tytułowe postaci z bajki – Jasia i Małgosię.
 
Osoba prowadząca proponuje dzieciom wejście w role wylosowanych postaci, zwierząt, roślin i zjawisk. Grupki dzieci będących w tych samych rolach z pomocą osoby prowadzącej wybierają określony dźwięk, który mogą wydawać jako szumiące drzewa, śpiewające ptaki, czy świerszcze. Dźwięki mogą również uzyskiwać, wykorzystując dostępne przedmioty, np. foliowe woreczki, patyki itp. 
 
Z kolorowych tkanin tworzą najprostsze kostiumy i dekoracje (np. dzieci w rolach drzew trzymają w rękach rozpostarte zielone płachty materiału, jeziorko to położony na podłodze niebieska tkanina itp.). 
 
Osoba prowadząca wyznacza w sali przestrzeń, która za chwilę zamieni się w las. Pomaga dzieciom wejść w role, snując opowieść: 
 
Nad lasem właśnie wzeszło słońce. Drzewa odwracają listki w stronę światła, gałęzie cichutko szumią na wietrze. Jas i Małgosia wędrują leśną dróżką i zbierają jagody. Słychać łagodny szelest paproci i szum sitowia wokół leśnego jeziorka. Nad wodą kumkają żaby, w gałęziach drzew radośnie śpiewają ptaki. W trawie cykają świerszcze...

Powoli zapada zmierzch. Zasnęły już ptaki, zamilkły żaby. Powoli wzmaga się wiatr. Jaś i Małgosia nie mogą znaleźć drogi do domu. Zapada noc. Pohukują sowy. Z ciemnego nieba spadają pierwsze krople deszczu, wiatr dmie coraz mocniej. Rozpoczyna się straszliwa wichura. W oddali słychać wycie wilków…

Noc się kończy. Cichnie ulewa. Nie słychać już wilków i sów. Niebo jaśnieje. Budzą się ptaki i rozpoczynają poranny koncert…
 
Po zakończeniu sceny improwizowanej „Magia lasu” uczestnicy siadają w kole. Osoba prowadząca pyta dzieci, które były w rolach Jasia i Małgosi, czy podobał im się las za dnia, a następnie pyta o to, jak się czuły w lesie nocą. Dzieci nazywają uczucia swoich postaci.
 
Następnie cała grupa próbuje określać, co może budzić strach w lesie nocą (np. ciemność, zagrożenie spowodowane obecnością dzikich zwierząt, chłód, deszcz). 
 
Ćwiczenie 2 (25 minut)
 
Zabawa „Wrzuć strach do kapelusza”.
 
Dzieci rysują to, co budzi w nich strach w różnych sytuacjach. Następnie wrzucają kartki do kapelusza. Osoba prowadząca wyciąga po kolei kartki, omawia je, a dzieci opowiadają o swoich sposobach na lęk (np. Kiedy boję się ciemności, mama zostawia mi włączoną lampkę lub śpię ze swoim ulubionym misiem.). Jeśli dzieci same nie podsuwają pomysłów na pokonanie lęku, osoba prowadząca wymyśla je wspólnie z grupą.
 
Ćwiczenie 3 (15 minut)
 
Osoba prowadząca zadaje dzieciom pytanie: Czy Jaś i Małgosia postąpili rozważnie, zagłębiając się samotnie w ciemny las?
 
Tworzymy stop-klatki (obrazy zdarzeń zatrzymane w najbardziej dramatycznym momencie i utrwalone przez chwilę w bezruchu), które kolejno opowiadają historię Jasia i Małgosi.
 
  1. Jaś i Małgosia zbierają jagody.
  2. Jaś i Małgosia zgubili się w nocą lesie. 
  3. Odnalezienie chatki Baby-Jagi.
  4. Staruszka zaprasza dzieci do środka.
  5. Baba Jaga więzi dzieci. 
  6. Jas i Małgosia uciekają. 
  7. Dzieci odnajdują rodziców. 
Stop-klatki są prezentowane kolejno. Dzieci po przećwiczeniu swoich stop-klatek, ustawiają się w kole. Kucają. Na klaśniecie prowadzącego, kolejne grupy wstają i prezentują swoje stop-klatki. 
 
Ćwiczenie 4 (20 minut)

„Jak zachowałbyś się, gdyby…”.
 
Osoba prowadząca zadaje dzieciom pytania: Jak kończy się bajka o Jasiu i Małgosi? Czy bajki zawsze kończą się dobrze? Czy w życiu również zdarzają się takie niebezpieczne sytuacje? Dlaczego Jaś i Małgosia wpadli w tarapaty? Czy mogli uniknąć niebezpieczeństwa?
 
Dzieci wymieniają błędy Jasia i Małgosi. Np. nie słuchali rodziców, oddalili się samotnie od domu, rozmawiali z osobą nieznajomą, wzięli od niej cukierki.
 
Pytania prowadzącego: Czy w prawdziwym świecie podobne zachowania również mogą być niebezpieczne? Czy wiemy, jak się zachowywać w sytuacjach, które mogą nieść ze sobą zagrożenie?
 
Osoba prowadząca zaprasza dzieci do odegrania scenek „Jak zachowałbyś się gdyby….”
 
Chętne pary dzieci stają na środku, a prowadzący zadaje im temat sceny:
 
  1. Do drzwi dzwoni nieznajoma osoba i prosi o wpuszczenie do domu, bo musi zatelefonować. 
  2. Obca osoba przyszła po ciebie do przedszkola lub szkoły i mówi, że mama sama nie mogła cię odebrać i że chce zaprowadzić cię do domu.
  3. Podchodzi do ciebie sympatycznie wyglądający pan i prosi cię o pomoc w odnalezieniu psa. 
  4. Ktoś podjeżdża do ciebie samochodem i mówi, że zabłądził. Prosi, żebyś wsiadł do auta i pokazał mu drogę.
  5. Ktoś obcy częstuje cię na ulicy cukierkami. 
  6. Zaczepia cię pani, która mówi, że kupiła chorej córce nowe klocki, ale nie ma kto się z nią nimi bawić. I zaprasza cię do domu. 

Mniejsze dzieci, zamiast odgrywać sceny, mogą tylko opowiedzieć o tym, jak zachowałyby się w danej sytuacji.

Ćwiczenie 5 (5 minut)
 
Osoba prowadząca wypowiada zdania, na które dzieci odpowiadają chórem: tak lub nie.
 
  • Możemy poczęstować się cukierkami od kolegi z klasy, który ma urodziny. 
  • Pozwalamy podwieźć się samochodem obcej osobie.
  • Idziemy do sklepu z obcą osobą, która obiecuje nam, że kupi nam zabawkę.
  • Wpuszczamy do domu obcą osobę, która chce się napić wody.
  • Podajemy swój adres obcej osobie na ulicy.
  • Możemy wziąć gumę do żucia od znajomej sąsiadki na placu zabaw, która częstuje również swoje dziecko.
  • Możemy wziąć cukierka od znajomej pani prowadzącej zajęcia w bibliotece lub w szkole.
Osoba prowadząca kończy zajęcia, częstując dzieci cukierkami.

 

Scenariusz do pobrania (.doc) 

 

LICENCJA:
 

Licencja Creative Commons
Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL. Nie wolno używać tego utworu do celów komercyjnych. Zezwala się na kopiowanie, rozpowszechnianie, odtwarzanie i wykonywanie utworu oraz tworzenie utworów zależnych – pod warunkiem zachowania niniejszej licencji i wskazania autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL jako właścicieli praw do tekstu. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode. 

 

                               

wersja do druku