ASD
Autor: Gnsin CC BY-SA-3.0

ŚMIECIOWE MĄDROŚCI 

Zajęcia biblioteczne na podstawie książki z serii "Mądra Mysz": "Mam przyjaciela śmieciarza", którą napisał i ilustrował Ralf Butschkow, tłumaczył Bolesław Ludwiczak.

Autorka scenariusza: Beata Pawłowicz 
 
 
UCZESTNICY: 
 
  • kilkunastoosobowa grupa dzieci w wieku od siedmiu do dziesięciu lat,
  • kilku wolontariuszy, których zadaniem jest przygotowanie materiałów potrzebnych do przeprowadzenia zajęć oraz pełnienie roli asystentów osoby prowadzącej.
CZAS TRWANIA: 90 minut (w tym 10 minut przerwy)
 
MATERIAŁY:
 
  • karteczki samoprzylepne lub inne na imiona,
  • różnorodne odpady z gospodarstwa domowego: kubeczki po jogurtach, butelki plastikowe, opakowania szklane, papier, opakowania po jajkach, puszki metalowe, baterie, rurki po papierze toaletowym, elektrośmieci, nać marchwi, 
  • po cztery sztuki: taśma klejąca, malarska, nożyczki,
  • „Śmieciowe ABC” – informacje do wydrukowania i wykorzystania podczas ćwiczeń (dostępne na dole strony).
CELE: 
 
Celem zajęć jest przybliżenie dzieciom zawodu śmieciarza jako szczególnie ważnego dla środowiska naturalnego. Dzieci poznają zasady segregowania śmieci i sposoby ponownego ich wykorzystania. Nauczą się wyszukiwania potrzebnych informacji i przekazywania ich. Będą rozwijały umiejętności pracy w zespole. Zajęcia służą również rozwijaniu ciekawości poznawczej.
 
Kontynuacją zajęć może być wycieczka do sortowni lub na wysypisko śmieci. Dzieci będą mogły pogłębić zdobytą na zajęciach wiedzę i skonfrontować ją z praktyką. Podczas wycieczki dzieci mogą robić zdjęcia, a później wykonać wystawę najciekawiej przedstawiających proces zbierania i sortowania śmieci. Innym wariantem może być wycieczka po miejscowości i okolicy w poszukiwaniu przykładów dobrej gospodarki śmieciowej (kosze na śmieci, pojemniki do sortowania odpadów itp.) oraz przykładów zaśmiecania środowiska („dzikie wysypiska”, śmieci wyrzucane do lasu, zaśmiecanie miejscowości). Efektem wycieczki może być sporządzenie raportu o stanie gospodarki śmieciowej w miejscowości z dokumentacją zdjęciową i przedstawienie jej na spotkaniu z radnym zorganizowanym w bibliotece.
 
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
 
Rozpoczęcie zajęć (10 minut)
 
Uczestnicy siedzą w kręgu na krzesełkach lub na podłodze. Osoba prowadząca przedstawia się i wita zebranych. Uczestnicy przedstawiają się: podają swoje imiona, zapisują je na przygotowanych karteczkach i przypinają jako wizytówki. Następnie osoba prowadząca prezentuje książeczkę „Mam przyjaciela śmieciarza” i informuje, że zajęcia są nawiązaniem do tematów poruszanych w książeczce oraz jakie metody i formy pracy będą stosowane (praca w grupach, prace plastyczne, dyskusja).
 
W tworzeniu wizytówek z imionami mogą pomóc wolontariusze. Jeśli uczestnicy znają się, można pominąć przypinanie karteczek z imionami.
 
Ćwiczenie 1 (20 minut)
 
Segregowanie śmieci
 
Osoba prowadząca dzieli uczestników na kilkuosobowe grupy. Każda grupa otrzymuje wymieszane przygotowane odpady. Zadaniem grupy jest posegregowanie ich według materiałów, z jakich są wykonane.
 
Następnie każda grupa otrzymuje "Śmieciowe ABC"- trzy kartki z informacjami o tym, jaki rodzaj śmieci wrzuca się do pojemników na plastik, szkło i papier. Wolontariusze rozstawiają - jako pojemniki na śmieci - kartony z napisami: plastik, szkło i papier. Każda grupa kolejno wrzuca śmieci do odpowiedniego pojemnika. Wszyscy kontrolują, czy ten rodzaj śmieci może trafić do danego pojemnika. W razie wątpliwości dzieci sięgają do informacji zawartych w "Śmieciowym ABC".
 
Ważne jest, aby odpady były różnorodne i po kilka sztuk tego samego rodzaju. Koniecznie muszą być czyste!
 
Ćwiczenie 2 (15 minut)
 
Co zrobić z resztą? 
 
W każdej grupie zostają śmieci z poprzedniego ćwiczenia, których nie należy wrzucać do zwykłych pojemników. Osoba prowadząca czyta tekst książeczki "Mam przyjaciela śmieciarza" dotyczący kompostowania (s. 3 i 4) oraz punktu gromadzenia elektrośmieci, złomu, akumulatorów (s. 9 i 10).
 
W dyskusji uczestnicy wspólnie odpowiadają na pytanie, co zrobić z tymi odpadami w ich miejscowości.
 
Konieczne jest przygotowanie informacji na temat postępowania z bateriami, elektrośmieciami i odpadami toksycznymi w danej miejscowości. Może to być zadanie dla wolontariuszy. 
 
Uwaga! Strony książki nie są ponumerowane. Dla ułatwienia należy wprowadzić numerację od pierwszej strony z tekstem (1-23).
 
Przerwa (10 minut)
 
Ćwiczenie 3 (25 minut)
 
Ponowne wykorzystanie odpadów
 
Osoba prowadząca dzieli dzieci losowo na 3 grupy: Plastikusie, Papierusie, Metalusie. Każda grupa otrzymuje odpowiadające jej odpady: z plastiku (np. butelki plastikowe, kubeczki po jogurtach), papieru (np. gazety, rurki po papierze toaletowym, wytłaczanki do jajek) i metalu (np. puszki po napojach, sprężyny, drut). W grupach dzieci wykonują zabawki z otrzymanych materiałów. Mogą wykorzystywać taśmę klejącą, malarską i nożyczki. Każda grupa prezentuje swoje zabawki i obdarowuje nimi inną grupę.
 
Na zakończenie dzieci odpowiadają na pytanie: W jaki sposób wykorzystuje się odpady? 
 
Podsumowanie zajęć (10 minut)
 
Osoba prowadząca podsumowuje krótko, jak postępować z odpadami w danej miejscowości.
 
Uwaga! Od 1 lipca 2013 wchodzi w życie tzw. ustawa śmieciowa. Należy poznać rozwiązania przyjęte przez gminę dotyczące gospodarki odpadami. Mogą to zrobić wolontariusze, z którymi wcześniej należy ustalić, jakie istotne informacje powinni zgromadzić. 
 
Śmieciowe ABC
(przygotowano na podstawie materiału ze strony internetowej www.ekocentrum.krakow.pl)
 
Do pojemnika na papier wrzucajmy:
 
  • gazety i czasopisma,
  • prospekty, katalogi i reklamy, kalendarze i terminarze,
  • papierowe torby na zakupy,
  • zużyte zeszyty i stare książki,
  • papier biurowy i kserograficzny,
  • kartony i tektury,
  • koperty.
Nie wrzucajmy:
 
  • tapet,
  • zabrudzonego, szczególnie zatłuszczonego papieru,
  • papieru z folią,
  • pieluch i innych artykułów higienicznych,
  • worków po cemencie,
  • papieru faxowego, termicznego i przebitkowego,
  • segregatorów z okuciami,
  • kalki technicznej.
Przed wrzuceniem kartony i tekturowe opakowania złóżmy - w ten sposób zajmą one mniej miejsca. Zbindowane kartki rozerwijmy.
 
 
Śmieciowe ABC
 
Do pojemnika na metal i plastik wrzucajmy: 
 
  • zgniecione puszki aluminiowe po napojach,
  • puszki z blachy stalowej,
  • naczynia do gotowania,
  • metalowe narzędzia, rury, druty i drobny złom,
  • folię aluminiową,
  • pokrywki ze słoików,
  • kapsle z butelek oraz metalowe i plastikowe nakrętki,
  • zgniecione plastikowe opakowania po napojach i olejach spożywczych,
  • zgniecione plastikowe opakowania po kosmetykach, płynach do mycia i chemii gospodarczej,
  • plastikowe worki, torebki i reklamówki,
  • plastikowe koszyki po owocach i pojemniki po wyrobach garmażeryjnych,
  • opakowania wielomateriałowe po płynnej żywności, takie jak kartony po mleku, sokach itp. – tzw. tetrapaki.
Nie wrzucajmy:
 
  • opakowań po aerozolach,
  • baterii oraz puszek po farbach,
  • opakowań po lekach,
  • butelek i opakowań po olejach przemysłowych,
  • styropianu i innych tworzyw piankowych,
  • zabawek oraz sprzętu AGD,
  • plastikowych szyb z pleksy,
  • plastikowych elementów pojazdów np: deski rozdzielcze, zderzaki, lusterka.

Przed wrzuceniem aluminiowe puszki, plastikowe opakowania oraz kartony opróżnijmy, osuszmy i zgniećmy!

 
Śmieciowe ABC
 
Do pojemnika na szkło bezbarwne i pojemnika na szkło kolorowe wrzucamy jedynie szkło opakowaniowe:
 
  • butelki i słoiki po napojach i żywności,
  • opakowania po kosmetykach.
Pozostałych rodzajów szkła nie zbiera się podczas selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ze względu na zróżnicowaną temperaturę topnienia szkła w procesie przetwarzania.
 
Nie wrzucajmy:
 
  • ceramiki, fajansu, porcelany i kryształów,
  • szkła stołowego,
  • szkła żaroodpornego,
  • szkła okularowego,
  • szkła okiennego i zbrojonego,
  • szyb samochodowych,
  • luster,
  • luksferów (pustaków szklanych),
  • żarówek, lamp fluorescencyjnych i neonowych,
  • zniczy z woskiem.
Przed wrzuceniem szklane butelki i opakowania porządnie opróżnijmy i osuszmy!
 
 
Scenariusz do pobrania (.doc)
 
 
LICENCJA:
 

Licencja Creative Commons
Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL. Nie wolno używać tego utworu do celów komercyjnych. Zezwala się na kopiowanie, rozpowszechnianie, odtwarzanie i wykonywanie utworu oraz tworzenie utworów zależnych – pod warunkiem zachowania niniejszej licencji i wskazania autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL jako właścicieli praw do tekstu. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode.  

 

                               

wersja do druku