Fot. Adam63 CC-BY-SA-3.0

ZAAKCEPTUJ SIEBIE,
CZYLI O PROBLEMACH WSPÓŁCZESNEJ MŁODZIEŻY

Zajęcia w formie dramy przygotowane na podstawie książek dla młodzieży.

Autorka scenariusza: Iwona Kusak 
 
 
UCZESTNICY: kilkunastoosobowa grupa młodych osób w wieku od czternastu do siedemnastu lat.
 
CZAS TRWANIA: ok. 120 minut. 
 
MATERIAŁY:
 
  • lustro, 
  • pocięte w paski kartki papieru (maksymalnie 4 paski z jednej kartki A4), 
  • kartki A4, 
  • markery, 
  • cztery plecaki ze: zgniecionymi puszkami po piwie, woreczkiem z białym proszkiem i łyżką, płytą CD lub DVD (z grą komputerową), słuchawkami komputerowymi, środkami przeczyszczającymi oraz kartką z dekalogiem pro-ana.
CELE
 
  • rozwijanie samoświadomości,
  • rozwijanie aktywności twórczej i kreatywności,
  • zwiększenie u młodzieży poczucia własnej wartości, świadomości jak ważna w życiu nastolatka jest akceptacja samego siebie i własnego wyglądu,
  • zdobycie wiedzy o przyczynach uzależnień,
  • budowanie dojrzałych postaw społecznych.
Rozpoczęcie zajęć - uczestnicy zajęć siedzą w kole. Osoba prowadząca trzyma przed sobą duże, okrągłe lub owalne lustro.
 
Ćwiczenie 1 (30 minut)
 
Osoba prowadząca proponuje, aby każdy z uczestników zajęć podszedł do lustra popatrzył na swoje odbicie przez 20 sekund, a następnie wrócił na swoje miejsce. Prosi, aby każdy z młodych ludzi potraktował to spojrzenie w lustro jak poważne spotkanie z samym sobą, aby skupił się na własnych odczuciach i nie zwracał uwagi na grupę.
 
Kiedy wszystkie osoby wykonają ćwiczenie, kładzie lustro na środku na podłodze i rozdaje uczestnikom zajęć markery i paski papieru, prosząc, aby zapisali na nich myśli, które towarzyszyły im, kiedy patrzyli w lustro. Zdania powinny być napisane w pierwszej osobie (np. lubię siebie, jestem ok., muszę schudnąć, wyglądam lepiej, kiedy się uśmiecham). Osoba prowadząca zapewnia grupę, że nikt nie będzie czytał własnych zdań publicznie. Paski papieru uczestnicy ułożą wokół lustra jak promienie słońca. Jeżeli zdania będą takie same lub podobne, układają je w jeden dłuższy promień.
 
Kiedy kartki zostaną już ułożone wokół lustra, osoba prowadząca zaprasza wszystkich, by wstali z miejsc i odczytali zdania, które wszystkie razem stanowią autoportret współczesnego nastolatka.
Następnie uczestnicy zajęć wspólnie szukają odpowiedzi na pytania, czy jest to ocena obiektywna, czy młodzi ludzie są w niej dla siebie zbyt surowi, czy zbyt łagodni. Dlaczego część z nas nie akceptuje siebie? Dlaczego nastolatki często mają problemy z samooceną? Są wobec samych siebie zbyt krytyczni? Czyja akceptacja jest młodemu człowiekowi potrzebna? Rodziców, dziadków, nauczycieli czy rówieśników?
 
Ćwiczenie 2 (45 minut)
 
Osoba prowadząca dzieli uczestników zajęć na 4 grupy. Grupy otrzymują plecaki swoich fikcyjnych rówieśników.
 
I grupa – zgniecione puszki po piwie, 
II grupa – biały proszek w foliowej torebeczce, łyżka
III grupa – płyta CD lub DVD z grą komputerową, słuchawki komputerowe, 
IV grupa – tabletki na przeczyszczenie, kartka z zapisanym dekalogiem pro-ana (dekalogiem anorektyczek):
 
  1. Jeśli nie jesteś szczupła, to znaczy, że nie jesteś atrakcyjna.
  2. Bycie szczupłą jest ważniejsze od bycia zdrową. 
  3. Będziesz się głodziła i robiła wszystko, co w Twojej mocy, aby wyglądać coraz szczuplej. 
  4. Nie będziesz jadła nadprogramowo bez poczucia winy. 
  5. Nie będziesz jadła niczego nadprogramowo bez ukarania siebie za to. 
  6. Będziesz liczyła każdą kalorię i ograniczała ich ilość. 
  7. Najważniejsze jest to, co mówi waga. 
  8. To proste: chudnięcie jest dobre, a przybieranie na wadze - złe. 
  9. Nigdy nie jesteś „zbyt” szczupła. 
  10. Bycie szczupłą i niejedzenie są dowodami prawdziwej siły woli. 
  11. Waga jest wskaźnikiem moich codziennych sukcesów i porażek. 
  12. Wierzę w perfekcję i chcę ją osiągnąć.
Każda z grup ma zastanowić się nad tym, kim może być właściciel plecaka, a następnie przygotować scenę z życia postaci i zaprezentować ją w stop-klatce, czyli zatrzymanym obrazie w najbardziej dramatycznym momencie (15 min na przygotowanie). Kiedy grupy będą już gotowe, następuję prezentacja obrazów. Osoba prowadząca podchodzi do pierwszej stop-klatki i każdej z postaci zadaje 4 pytania.
 
  1. Kim jesteś?
  2. Co teraz robisz?
  3. Dlaczego to robisz?
  4. Jakimi wartościami kierujesz się w życiu? 
Następnie przez klaśniecie w ręce ożywia obraz i wszyscy obserwują toczącą się scenę. W niektórych sytuacjach można również poprosić grupę o pokazanie tego, co wydarzyło się parę minut wcześniej (retrospekcja).
 
Grupy kolejno prezentują swoje stop-klatki i przygotowane sceny.
 
Ćwiczenie 3 (30 minut)
 
Rozmowa kierowana. Uczestnicy wspólnie zastanawiają się nad tym, co sprawia, że młodzi ludzie uzależniają się od alkoholu, narkotyków, sieci i gier internetowych lub popadają w anoreksję, mając świadomość grożących im konsekwencji.
 
Uczestnicy wracają do swoich poprzednich grup. Każda grupa zapisuje na kartce z flipcharta odpowiedzi na pytania: Jakie problemy w ten sposób rozwiązują młodzi ludzie? Od czego uciekają sięgając po:
 
alkohol (I grupa),
narkotyki (II grupa),
uzależniając się od Internetu lub gier komputerowych (III grupa),
popadając w anoreksję (IV grupa).
 
Każda grupa prezentuje wyniki swojej pracy. Następnie uczestnicy razem szukają powodów uzależnień wspólnych dla wszystkich lub kilku grup (np. ucieczka od trudnych sytuacji lub konfliktów w rodzinie, problemy z nauką, chęć przynależności do grupy, szukanie akceptacji u innych, niska samoocena).
 
Dyskusja nad tym, czy można i w jaki sposób możemy pracować nad podniesieniem własnego poczucia wartości, jak możemy pomóc innym uwierzyć we własne możliwości, przekonać ich, że wygląd zewnętrzny nie powinien być dla nas najważniejszy, a w życiu bardziej od akceptacji innych potrzebna jest nam akceptacja samych siebie. 
 
Ćwiczenie 4 (15 minut)
 
Każda osoba odrysowuje na kartce papieru swoją rękę, a następnie na każdym palcu rysunku zapisuje swoją cechę pozytywną/ mocną stronę, czyli w sumie 5 cech. Następnie uczestnicy zajęć wędrują po sali i porównują swoje cechy. Szukają osób, z którymi mają najwięcej cech wspólnych.
 
Omówienie ćwiczenia na forum. Zakończenie zajęć.
 


Scenariusz do pobrania (.doc) 

LICENCJA:
 

Licencja Creative Commons

Scenariusz jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL. Nie wolno używać tego utworu do celów komercyjnych. Zezwala się na kopiowanie, rozpowszechnianie, odtwarzanie i wykonywanie utworu oraz tworzenie utworów zależnych – pod warunkiem zachowania niniejszej licencji i wskazania autorów oraz Stowarzyszenia Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL jako właścicieli praw do tekstu. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode.