program rozwoju biblioteki

Scenariusz zajęć z książką
APETYT NA MAROKO. TADŻIN

scenariusz przygotowany przez Wydawnictwo Widnokrąg

„Apetyt na Maroko. Tadżin” to książka dla dzieci, w której zagadkowy „tadżin”, czyli naczynie i zarazem potrawa, stanowi punkt wyjścia do opowieści o Maroku, jego kulturze i codziennym życiu jego mieszkańców.

Tekst: Anna Nowacka-Devillard
Ilustracje: Justyna Styszyńska

Wydawnictwo Widnokrąg, 2012

Dla klas I-III szkoły podstawowej

Czas trwania: 60–90 minut

I. TEMAT ZAJĘĆ: Apetyt na Maroko. Poznajemy Sumiję i Abdullaha.

II. PODCZAS SPOTKANIA POTRZEBNE BĘDĄ

• książka „Apetyt na Maroko. Tadżin”
• atlas świata, najlepiej po jednym egzemplarzu na każdym stoliku
• mile widziana duża mapa świata na ścianie
• papiery kolorowe (wiele kolorów) i 2–3 białe kartki dla każdego dziecka
• nożyczki, klej, ew. kredki- tektura (np. z kartonowego pudełka)
• papryka czerwona i/lub cynamon w proszku
• jeśli to możliwe – tadżin (naczynie) albo jego zdjęcie
• rzutnik multimedialny do pokazu slajdów (ew. przy mniejszej grupie komputer, na którym można obejrzeć prezentację); zdjęcia można też wydrukować.

Więcej informacji na temat Maroka można znaleźć na stronie http://www.abcmaroko.pl/.

III. ORGANIZACJA PRZESTRZENI DO PRACY

• Przestrzeń powinna być zaaranżowana tak, aby dzieci siedziały przy stolikach w grupach maksymalnie po 5 osób.
• Do części pogadankowej potrzebne będzie miejsce, gdzie dzieci będą mogły usiąść w kręgu na dywanie lub pufach.
• Warto zadbać o miejsce na wyeksponowanie prac plastycznych.

IV. DZIAŁANIA PROMOCYJNE PRZED SPOTKANIEM

• Jeśli na stałe współpracujesz z grupą dzieci (np. grupą zabawową, przedszkolakami, uczniami najmłodszych klas podstawówki), przekaż im zaproszenia!
• Wykorzystaj plakat promujący książkę i inne materiały towarzyszące scenariuszowi.
• Zamieść informację o spotkaniu na stronie internetowej Twojej biblioteki, blogu czy profilu na Facebooku.

V. CELE ZAJĘĆ

• Zachęcenie dzieci do poznania nowych miejsc na świecie i zrozumienia ich specyfiki. Zwrócenie uwagi na różnorodność świata i kultury.
• Kształtowanie postawy tolerancji i zrozumienia wobec różnych religii, obyczajów i tradycji.
• Rozwijanie umiejętności kojarzenia faktów, krytycznego myślenia i pomysłowości przez analizę informacji.

VI. PRZEBIEG SPOTKANIA

W trakcie spotkania rób zdjęcia, aby mieć pamiątkę.

WPROWADZENIE – praca z atlasem (20 min)

Kilka słów przywitania (wykorzystaj prezentację "Apetyt na Maroko", slajd 1, 2). Osoba prowadząca pokazuje dzieciom w atlasie, gdzie leży Maroko. Zwraca szczególną uwagę na to, że Maroko leży w Afryce Północnej, niecałe 25 km od Europy. Aby ukazać dzieciom, że to, co nam się wydaje odległe, może być bardzo bliskie, dobrze jest powiedzieć, że ląd afrykański można zobaczyć gołym okiem z południa Hiszpanii, znad Cieśniny Gibraltarskiej (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 3).

Warto przy tej okazji pobawić się słowem „cieśnina”, zadając pytanie, z jakimi innymi wyrazami kojarzy się ono dzieciom (ciasno, ścisnąć, ścisk itp.). Następnie można przejść do definicji cieśnin. Gdy dzieci już poznają to słowo, warto powiedzieć, że Cieśnina Gibraltarska oddziela Europę od Afryki oraz wody Morza Śródziemnego od Oceanu Atlantyckiego.

Kiedy dzieci umiejscowią Maroko na mapie, przechodzimy do gór. Szukamy nazwy pasma górskiego w Maroku. Następnie proponujemy zagadkę: “Co to jest: Atlas w atlasie?” (Odpowiedź: Góry Atlas.) Przy okazji można znów pobawić się w skojarzenia: ile znaczeń może mieć słowo „atlas”? (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 4,5)

Następnie przechodzimy do Sahary (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 6,7) – największej ciepłej pustyni świata. Na południu Maroka są tzw. Wrota Sahary. Pytamy dzieci, jak sobie wyobrażają te wrota. Potem tłumaczymy, że krajobraz przechodzi w pustynię stopniowo, nie ma tam żadnej bramy ani wrót. W celu wytłumaczenia, jak to wygląda, można użyć przykładu dojścia na plażę nad Morzem Bałtyckim: najpierw jest las, potem mamy krzewy i niskie drzewa, następnie trawy wydmowe, a na końcu już tylko piasek.

O KSIĄŻCE (15–20 min)

Krótka prezentacja książki „Apetyt na Maroko. Tadżin” – na początek osoba prowadząca pyta dzieci, czy wiedzą, co to jest tadżin. Można znów pobawić się w skojarzenia (i np. spytać o to, czy mieszka w nim dżin). Przywołujemy opowieść o lampie Alladyna. Pozwalamy na swobodne skojarzenia. Na koniec mówimy, że tadżin jest wprawdzie naczyniem, ale gdy go potrzemy, nie wydostanie się z niego żaden dżin. Natomiast jeśli będziemy używać tadżinu do gotowania, możemy „wyczarować” tadżin – potrawę.

Tu należy przeczytać fragment z książki poświęcony tadżinowi (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 8,9).

Przechodzimy do fragmentów książki mówiących o rodzinie arabskiej, o religii (wprowadzenie pojęć: islam, meczet, dywanik modlitewny), ubiorze (dżellaba) (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 11).

Historia cyfr arabskich – ciekawostka opisana w książce: dlaczego cyfry wyglądają tak, jak wyglądają (prezentacja "Apetyt na Maroko", slajd 15 + ksero strony z książki z zadaniem z pracy domowej Abdullaha i Sumii polegającym na dorysowania kątów).

Można wykorzystać więcej fragmentów książki i rozbudowywać zajęcia w zależności od wieku dzieci i ich koncentracji.

PRACA PLASTYCZNA (20–40 min)  

1. LATAJĄCY DYWAN

Zadajemy dzieciom pytanie, czy miałyby ochotę polecieć latającym dywanem. Następnie proponujemy zajęcia polegające na stworzeniu własnego projektu dywanu (slajd 14).

Należy pociąć kolorowy papier (im więcej kolorów, tym lepiej) na paski o dowolnej szerokości (proponujemy 1–2 cm). Biała kartka będzie szablonem dywanu. Należy naciąć ją z jednej strony (krótszy bok), tak by powstały frędzle. Dywany arabskie mają frędzle tylko z jednej strony! Następnie naklejamy pasy jeden obok drugiego, tworząc niepowtarzalny wzór. Dzieci mogą następnie dowolnie ozdobić swój dywan, dorysowując lub doklejając inne elementy według własnego pomysłu.

2. PACHNĄCY PEJZAŻ

Tworzymy pustynny pejzaż. Na jednym kartonie rysujemy ołówkiem zarys palmy, na drugim – wielbłąda jednogarbnego (dromadera). Wycinamy wzdłuż konturów palmę i dromadera. Tak powstałe szablony posłużą do stworzenia pejzażu. Najlepiej przygotować je przed zajęciami.

Przykładamy palmę do białej kartki i mocno przytrzymujemy. Całą kartkę wokół palmy pokrywamy klejem, a następnie posypujemy ją papryką lub cynamonem. Zdejmujemy szablon. Podobnie postępujemy z wielbłądem. Można też zrobić pracę grupową– na dużym arkuszu papieru stworzyć wiele wielbłądów i palm.

Gdy użyjemy papryki, będzie to krajobraz pustynny o zachodzie słońca, ale gdy użyjemy cynamonu, będzie to pustynia o poranku.

ZAKOŃCZENIE (5 min)

Dzieci po sprzątnięciu stolików robią wystawę z wykonanych przez siebie prac. Kartki z opracowanymi przez autorkę zadaniami do wykonania znajdującymi się w książce można kserować, aby dzieci mogły się bawić, nie niszcząc książki z księgozbioru biblioteki.

Do pobrania:
Prezentacja "Apetyt na Maroko" (plik pdf)
Plakat promujący książkę "Apetyt na Maroko"
Kolorowanki do wykorzystania w czasie zajęć