program rozwoju biblioteki

SCENARIUSZ 

Pierwszy krok w cyfrowy świat z Latarnikiem Polski Cyfrowej 

 Scenariusz został przygotowany przez Stowarzyszenie Miasta w Internecie, które koordynuje krajowy program powszechnej edukacji cyfrowej dorosłych Polaków w ich lokalnych środowiskach. Kluczowym elementem programu jest zaangażowanie Latarników Polski Cyfrowej – wolontariuszy, którzy poznając potrzeby osób starszych żyjących w sąsiedztwie pełnią funkcję przewodników po Internecie. 

Głównymi adresatami scenariusza „Pierwszy krok w cyfrowy świat” są Latarnicy Polski Cyfrowej, ale skorzystać z niego mogą również inne osoby indywidualne lub reprezentujące instytucje, w których pracują (np. biblioteki), biorące udział kampanii Tydzień z Internetem.

Zajęcia prowadzone przez Latarników Polski Cyfrowej lub inną osobę organizującą spotkanie adresowane są do osób z pokolenia 50+, które dotąd nie miały żadnych doświadczeń z Internetem. Zadaniem Latarnika/organizatora spotkania będzie ich skuteczne zaproszenie na zajęcia, odbywające się w dogodnym dla nich miejscu (biblioteka, ośrodek kultury, świetlica. remiza, kawiarnia, PIAP) i zachęcenie w atrakcyjny sposób do wspólnego zrobienia pierwszego kroku w cyfrowy świat.

Jak należy przygotować się do spotkania?

SPRZĘT, OPROGRAMOWANIE, WYPOSAŻENIE

Podczas spotkania potrzebny będzie: co najmniej jeden komputer lub jeszcze lepiej laptop albo tablet z dostępem do Internetu. A także (w miarę możliwości) połączony z nim rzutnik, dzięki któremu będziemy mogli pokazać na ekranie lub wprost na ścianie treści i usługi Internetu, które korespondować będą z potrzebami uczestników spotkania. Należy wziąć oczywiście pod uwagę możliwości instytucji, która gości Latarnika czy inną osobę organizującą spotkanie, jednakże komputer z dostępem do Internetu stanowić będzie niezbędne wyposażenie Latarnika. Dla uczestników spotkania warto zapewnić kilka komputerów stacjonarnych, laptopów lub tabletów – bardzo ułatwią one pracę w drugiej części spotkania.  

Przyda się też aparat fotograficzny lub kamera, aby upamiętnić spotkanie, a także - w razie zainteresowania osoby szkolonej – pokazać, jak aparat czy kamerę obsługiwać i w jaki sposób kopiować zdjęcia i np. wysyłać je do znajomych i rodziny przez Internet.

Ważne jest, by szybkość Internetu była wystarczająca do przeglądania materiałów w Internecie (warto przetestować wcześniej). Na ogół wystarcza prędkość 1024 kb/s, brak jakichkolwiek problemów zagwarantuje prędkość dwukrotnie wyższa. Prędkość łącza można sprawdzić używając odpowiedniego narzędzia, do znalezienia na przykład na stronie http://www.speedtest.pl. 

WSPARCIE EKSPERTÓW STOWARZYSZENIA MIASTA W INTERNECIE

W merytorycznym przygotowaniu spotkania pomocą będą służyli eksperci Stowarzyszenia Miasta w Internecie. Osobami do kontaktu są: Monika Boruch (m.boruch@mwi.pl, 519 521 465) oraz Michał Golemo (m.golemo@mwi.pl, 502 358 454).  

PARTNERZY

Zachęcamy do zaangażowania w przygotowanie spotkania inne osoby, organizacje i instytucje – mogą pomóc między innymi:

• W skompletowaniu potrzebnego sprzętu - w tej sprawie można zwrócić się do biblioteki, szkoły, domu kultury, organizacji pozarządowej, świetlicy, parafii, lokalnych władz, firmy, sklepu informatycznego; w niektórych miejscowościach działają Gminne Centra Informacji i inne instytucje dysponujące komputerami, rzutnikami, ekranami.
• W przygotowaniu poczęstunku – tu pomóc mogą np. właściciele kawiarni, cukierni czy sklepów, ale także osoby indywidualne, które zaoferują na przykład upieczenie ciasta.
• W przygotowaniu nagród dla uczestników - władze gminy, indywidualni sponsorzy, ale także media - nagrodą dla uczestników mogłaby być publikacja ich zdjęcia ze spotkania w wydaniu lokalnej gazety.

Ponadto warto zaangażować w organizację spotkania potencjalnych uczestników z pokolenia 50+. Mogą przygotować np. poczęstunek lub przynieść materiały związane z ich zainteresowaniami – sprawi to, że poczują się współodpowiedzialni za sukces spotkania i będą podchodzić do niego z większym entuzjazmem.  

ŹRÓDŁA INFORMACJI

Scenariusz zakłada dowolność formowania tematyki spotkania , w oparciu o zainteresowania i potrzeby zgłaszane przez osoby w nim uczestniczące. Jednakże pomocne w pokazaniu, jak te potrzeby mogą zostać zaspokojone dzięki Internetowi, będą niżej wymienione strony i usługi sieciowe. Natomiast przed spotkaniem, Latarnik/organizator spotkania powinien zapoznać się z dwiema publikacjami „Niezbędnikiem Latarnika” oraz „Korzystnikiem Internauty 50+” (linki poniżej).

Serwisy on-line:

• Wikipedia 
• Komunikator Skype
• portale społecznościowe: Facebook,  Nasza Klasa
• sklep Allegro.pl 
• Wyszukiwarka Google
• Tematyczne grupy dyskusyjne
• Portale  informacyjne i  hobbystyczne 
• Portale adresowane dla pokolenia 50+ oraz seniorów 
• Niezbędnik Latarnika 
• Korzystnik Internauty 50+  

WARTO PRZEMYŚLEĆ

• Ile jest miejsca w sali, którą dysponujemy? Ile osób może maksymalnie przyjść? Jak podzielić chętnych na grupy?
• Czy uda się przestawić meble tak, żeby wszystkim było wygodnie? 
• Jak zaaranżować przestrzeń sali, aby zlikwidować tradycyjny podział na „nauczyciela” i „uczniów”?    
• Czy wszyscy będą mogli korzystać z komputera? 
• Czy wszystko zostało przygotowane od strony technicznej?
• Czy zostały ustalone szczegóły organizacyjne z gospodarzami sali? 

DZIAŁANIA PROMOCYJNE PRZED SPOTKANIEM

W pierwszym kroku Latarnik/organizator spotkania dotrzeć powinien do organizacji i instytucji, w których działają lub zbierają się grupy generacji 50+ (Uniwersytety III Wieku, biblioteki, domy kultury, organizacje lokalne, parafie, przychodnie lekarskie) i zaprosić na zajęcia, pozostawiając ulotki i plakaty. Szczególnie polecane jest uzyskanie poparcia władz lokalnych dla działań Latarnika/osoby organizującej spotkanie – ułatwi to organizowanie spotkań w miejscach publicznych, takich jak ośrodek kultury itd., a wcześniej - dotarcie do grupy docelowej.

Zwracamy uwagę na to, że na zajęcia zapraszamy osoby, które nie miały dotąd żadnych bliższych kontaktów z Internetem i sprzętem komputerowym, nie zaś osoby, które już zrobiły pierwszy krok i chcą teraz podjąć naukę korzystania z konkretnego programu informatycznego lub obsługi komputera. Zajęcia mają za zadanie zachęcić do korzystania z Internetu poprzez ukazanie realnych korzyści, jakie może dać pokoleniu 50+ cyfrowy świat, a także przełamać obawy i strach, jakie często powstrzymują osoby z generacji 50+ przed zrobieniem pierwszego kroku w Internecie. Działania promocyjne powinny być dostosowane do realizacji tak zdefiniowanego charakteru zajęć i grupy docelowej.

Co najmniej dwa tygodnie przed rozpoczęciem Tygodnia z Internetem Latarnik/organizator spotkania powinien:

• Wywiesić plakaty informujące o spotkaniach w przestrzeni publicznej miejscowości - w szkole, , urzędzie gminy, ośrodku kultury, świetlicy wiejskiej lub osiedlowej, bibliotece, miejscu spotkań lokalnego uniwersytetu III wieku, na miejscowej tablicy ogłoszeń lub na poczcie, a także na przystanku autobusowym (jeśli uzyska zgodę właściciela), czyli wszędzie tam gdzie istnieje szansa zwrócenia uwagi osoby w wieku 50+ na planowane spotkania. 
  
  do pobrania (wystarczy wstawić datę, godzinę, adres i wydrukować potrzebną liczbę egzemplarzy):
  
  >> plakat (plik Microsoft Publisher)
  >> plakat (plik PDF)
   
• Latarnik/organizator spotkania powinien docierać również bezpośrednio do znanych sobie osób w wieku 50 + i poinformować je o planowanym spotkaniu i wręczyć im ulotkę. 
  
  do pobrania (wystarczy wstawić datę, godzinę, adres i wydrukować potrzebną liczbę egzemplarzy):
  
  >> ulotka (plik Microsoft Publisher)
  >> ulotka (plik PDF)
   
• Zaprosić wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub innych gości specjalnych, na przykład znanego miejscowego naukowca lub pasjonata nauki.
  
  >> wzór zaproszenia do pobrania (wystarczy uzupełnić i wydrukować)
   
• Wysłać informację prasową do mediów, z opisem spotkania i zaproszeniem dziennikarzy do wzięcia w nim udziału.
  
  >> wzór informacji prasowej do pobrania

Pamiętajmy, że: 

• Promocja w Internecie jest niewykluczona, jednakże należy mieć na uwadze, że spotkania są skierowane do osób, które nie miały żadnej styczności z komputerami, w związku z tym przekaz powinien być kierowany do członków rodziny takiej osoby i sprowadzać się do informacji „przekonaj babcię/dziadka, żeby wziął udział w spotkaniu „Pierwszy krok w cyfrowy świat”. W przypadku promocji w Internecie można: zamieścić informację o spotkaniu lub banner na stronie internetowej biblioteki/szkoły/domu kultury czy gminy, na Facebooku, na lokalnym portalu informacyjnym czy forach mieszkańców. Można też wysłać informację pocztą elektroniczną.
  
  >> trzy bannery na stronę internetową do pobrania 

Czy wszystko zostało przygotowane? - lista sprawdzająca

PRZEBIEG SPOTKANIA

Kluczowe dla właściwego przeprowadzenia zajęć przez Latarnika Polski Cyfrowej/organizatora spotkania jest rozróżnienie pomiędzy spotkaniem z grupą z pokolenia 50+, podczas którego uczestnicy mają pierwszy kontakt z Internetem (to zadanie prowadzącego!), a szkoleniem sensu stricte – które nie powinno być celem naczelnym spotkania.  

W pierwszej części spotkania – Latarnicy/organizator spotkania powinni podjąć rozmowę z uczestnikami na temat ich codziennych, życiowych potrzeb, które dotąd zaspokajane były w tradycyjny sposób, a mogłyby być realizowane przy pomocy cyfrowych narzędzi czy usług lub dzięki wykorzystaniu cyfrowych zasobów. Ten etap nazywamy ‘mapowaniem’ lub identyfikacją potrzeb. Każdy z uczestników spotkania powinien mieć możliwość opisania swoich najważniejszych potrzeb, np. dotyczących zdrowia, edukacji, zakupów, komunikowania się z krewnymi lub znajomymi, rozwijania swojego hobby, czy poznawania świata.  

W przypadku, gdy uczestnik nie będzie umiał sam podać swoich potrzeb – co może się zdarzyć – Latarnik/organizator spotkania powinien dopytać i ustalić najważniejszą potrzebę danej osoby. 

Następnie Latarnik/organizator spotkania, korzystając z wyszukiwarki, powinien zaprezentować atrakcyjne treści i usługi cyfrowe, ściśle powiązane ze zidentyfikowanymi potrzebami. Ważne, aby uczestnicy mieli czas na zadawanie pytań, wyjaśnianie wątpliwości i wspólna rozmowę na cyfrowe tematy, w której Latarnik/organizator spotkania byłby równorzędnym uczestnikiem wychodząc z roli „nauczyciela” prowadzącego zajęcia. Jeśli to możliwe warto na tę cześć spotkania zaprosić osobę z pokolenia 50+ (najlepiej seniora) pozytywnie nastawionego do i korzystającego z Internetu, który mógłby opisać swoje doświadczenia z pierwszych  kroków w sieci. Ma to na celu pokazanie uczestnikom spotkania, że ktoś z „ich” pokolenia korzysta z Internetu, więc nie jest to tylko zabawka dla młodych. 

Warto przed zajęciami przeczytać raz jeszcze Korzystnik Internauty 50+, by mieć pod ręką przykłady na każdy temat. Warto z własnej inicjatywy pokazać np. superatrakcyjne zbiory muzealne prezentowane poprzez aplikację Google Arts Project lub interaktywną mapę nieba.  

W przerwie proponujemy czas na herbatę, czy kawę i ew. wypieki przyniesione przez uczestniczki/uczestników spotkania (warto je do tego zachęcić z wyprzedzeniem przed spotkaniem!). W przerwie Latarnik/organizator spotkania może pokazać uczestnikom kilka praktycznych serwisów kulinarnych lub portali dla 50+ i seniorów.  

W drugiej części spotkania Latarnik/organizator spotkania poiwnien zapoznać uczestników z podstawami wyszukiwania informacji w Internecie i przez 30 minut przećwiczyć je w praktyce. Ponieważ będzie to pierwszy kontakt 50+ z komputerem, należy w przerwie uruchomić sprzęt i wyszukiwarkę. Jedynym zadaniem dla uczestników będzie wpisanie do wyszukiwarki słowa lub zwrotu i naciśnięcie klawisza „Enter”, a następnie wybranie serwisu internetowego spośród wskazanych przez wyszukiwarkę. Jeden komputer przypadać powinien na 3-4 ososby. Gdy nie ma takiej możliwości, należy wykorzystać komputer Latarnika/organizatora spotkania i po kolei przećwiczyć wyszukiwanie z każdym z uczestników.  

W ramach krótkiej przerwy w nauce, Latarnik/organizator wypełnia formularz na stronie Tygodnia z Internetem  

REJESTRACJA NA STRONIE TYGODNIA Z INTERNETEM 2013

Uczestnicy rejestrują się na ogólnoeuropejskiej stronie Tygodnia z Internetem 2013. Na stronie www.biblioteki.org należy wybrać przycisk „Jestem uczestnikiem Get Online Week 2013” (angielska nazwa „Tygodnia z Internetem”) i wypełnić krótki formularz. Po podaniu danych wartość licznika wyświetlającego liczbę uczestników akcji w Polsce zwiększy się o jeden. Przycisk będzie dostępny w dniach 18 – 24 marca.

Jeśli uczestnicy będą mieli trudności z samodzielnym wypełnieniem formularza (lub nie będzie do tego wystarczającej liczby komputerów), organizator spotkania może wypełnić formularz za nich: spisuje na kartce potrzebne dane każdego uczestnika lub korzysta z listy obecności, którą uczestnicy wypełniali przy wejściu, a następnie sam wprowadza dane uczestników, każdorazowo wybierając przycisk „Jestem uczestnikiem Get Online Week 2013” i podając dane uczestnika (jeden formularz na jednego uczestnika). 

ZAKOŃCZENIE

• Jako finał spotkania proponujemy połączenie się przez Skype z centralą PCRS (nazwa użytkownika Skype: mgolemo1986 – Michał Golemo, monika.boruch003 – Monika Boruch) i rozmowę z koordynatorami kontaktów z Latarnikami na temat kontynuacji odkrywania Internetu i innych narzędzi cyfrowych przez osoby uczestniczące w zajęciach. Należy także zaproponować udział w kolejnych zajęciach zapoznających z podstawami korzystania z Internetu na bardziej technicznym poziomie. 
• Prowadzący dziękuje uczestnikom, gościom i wolontariuszom za udział w zajęciach. 
• Rozdanie dyplomów za udział. Dyplomy może wręczać gość specjalny, np. burmistrz czy wójt (opcjonalne). 
  
  Do pobrania (wystarczy uzupełnić dane i wydrukować):
  
  >> dyplom dla uczestnika - szablon (plik Microsoft Publisher) 
  >> dyplom dla uczestnika - szablon (plik PDF)
   
• Pamiątkowe zdjęcie wszystkich uczestników (dla mediów, na stronę internetową, Facebook itd.). Uwaga! Warto uzyskać zgodę na wykorzystanie wizerunku osób znajdujących się na zdjęciu do celów promocyjnych czy na potrzeby konkursu towarzyszącego kampanii „Tydzień z Internetem”. 
  
  

  >> wzór zgody na wykorzystanie wizerunku (na potrzeby konkursu "Odkrycia - Przeżycia")
  >> wzór zgody na wykorzystanie wizerunku (na potrzeby własnych działań promocyjnych)

EFEKTY SPOTKANIA

Proponowane działania promocyjne po spotkaniu:

• Można przesłać pisemne podziękowanie gościom specjalnym, którzy wzięli udział w spotkaniu.
• Warto przygotować krótką relację ze spotkania dla mediów lokalnych (gazet, serwisów internetowych, telewizji i radia) i rozesłać wraz z kilkoma zdjęciami dokumentującymi wydarzenie.
• W przypadku organizacji spotkania przez latarników Polski Cyfrowej Równych Szans - obowiązkowe: relacje ze spotkań (zawierające zdjęcia) umieszczone przez Latarnika w portalu Latarnicy.pl. 
• Organizacja w kolejnych miesiącach kolejnych spotkań z osobami zainteresowanymi, dla których zabrakło miejsca w trakcie zajęć w „Tygodniu z Internetem”.  

INFORMACJE O KONKURSIE

Częścią kampanii Tydzień z Internetem 2013 jest konkurs „Odkrycia – Przeżycia” dla organizatorów oraz uczestników spotkań. 

Zadanie konkursowe dla uczestników spotkań polega na wypełnieniu formularza online, w tym na dokończeniu trzech zdań: 

• Najbardziej zaskoczyło mnie...
• Teraz już wiem, że...
• Internet dla mnie to...

Zadanie konkursowe dla instytucji, które zorganizowały spotkanie według jednego z zaproponowanych scenariuszy, będzie polegało na przygotowaniu fotoreportażu o uczestnikach spotkania pod hasłem „Teraz już wiemy, że...”. Uwaga! Latarnicy Polski Cyfrowej Równych Szans będą mogli zgłosić do konkursu tę instytucję, w której zorganizowali spotkanie w ramach Tygodnia z Internetem.

Do konkursu można zgłosić się między 25 marca a 15 kwietnia. Przewidziane są atrakcyjne nagrody, przekazane przez Microsoft, Orange Polska i UPC Polska. Szczegółowe informacje o konkursie znajdują się na www.biblioteki.org.

Do pobrania:

Wzór zaproszenia

Wzór informacji prasowej 

Plakat (plik Microsoft Publisher)

Plakat (plik PDF) 

Ulotka (plik Microsoft Publisher)

Ulotka (plik PDF) 

Banner Pięćdziesiątka. Najwyższy czas, żeby postawić pierwszy krok!

Banner Chcesz postawić pierwszy krok?

Banner Postaw pierwszy krok i pochwal się wnuczkowi

Trzy bannery (plik .zip)

Slajd powitalny 

Wzór zgody na wykorzystanie wizerunku (na potrzeby konkursu "Odkrycia - Przeżycia")

Wzór zgody na wykorzystanie wizerunku (na potrzeby własnych działań promocyjnych) 

Lista sprawdzająca do pobrania 

Dyplom dla uczestnika - szablon (plik Microsoft Publisher) 

Dyplom dla uczestnika - szablon (plik PDF)

Logo kampanii "Tydzień z Internetem 2013"

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska.