program rozwoju biblioteki

 

Kody QR (ang. Quick Response, czyli „szybka odpowiedź”), nazywane także fotokodami, to kody graficzne, za pomocą których można zakodować różne dane, np. tekst, adres strony WWW, wizytówkę, informacje o lokalizacji, numer telefonu czy wiadomość SMS. Kody QR umożliwiają posiadaczom urządzeń mobilnych szybkie odczytanie zakodowanej zawartości za pomocą specjalnych aplikacji. Jest to o wiele szybsze i wygodniejsze niż np. ręczne wpisywanie adresów internetowych. Kody QR można również wykorzystać w grach – koduje się w nich np. elementy składowe hasła do odgadnięcia, instrukcje zadań w grze miejskiej lub inne polecenia do wykonania dla uczestników gry. Tak zastosowane kody są ciekawym narzędziem grywalizacji.

 

 

Słowo „grywalizacja” (także gryfikacja lub gamifikacja) zostało utworzone z połączenia słów „gra” oraz „rywalizacja”. Każdy lubi gry i zabawy, każdy lubi też czasem poczuć dreszczyk emocji podczas rywalizacji z innymi. Grywalizacja jest to technika polegająca na wykorzystaniu mechanizmów znanych z gier do zaangażowania ludzi w różne projekty, zadania czy zajęcia. Grywalizacja stosowana jest w edukacji, często wykorzystują ją firmy w budowaniu relacji z klientami (np. w programach lojalnościowych), a także biblioteki. Elementy grywalizacji zawierają np. popularne już (również w Polsce) biblioteczne questy i gry miejskie. Na świecie działania „grywalizacyjne” bibliotek prowadzone są także z wykorzystaniem technologii mobilnych: w tym celu stosuje się np. serwis Foursquare oraz właśnie kody QR. 

 

 

Aby odczytać informacje zakodowane w kodzie Quick Response, potrzebne jest urządzenie mobilne (smartfon lub tablet) wyposażone w aparat fotograficzny oraz specjalną aplikację do skanowania, czyli czytnik kodów QR. Smartfony czy tablety, podobnie jak komputery, nie są standardowo wyposażone we wszystkie przydatne aplikacje. Czytnik kodów QR musimy więc pobrać i zainstalować we własnym zakresie. 

 

Jeśli posiadamy smartfon lub tablet z systemem Android, aplikacje pobieramy w sklepie Google Play. Gdy wpiszemy w wyszukiwarce sklepu zapytanie (np. „qr”) wyświetl się wiele możliwych aplikacji. Większość z nich jest bezpłatna. Warto wybrać którąś z takich, które otrzymały wysoką ocenę od użytkowników, wyrażoną dużą liczbą gwiazdek. Gwiazdki są przyznawane przez użytkowników, którzy już skorzystali z dostępnych aplikacji i są z nich zadowoleni. Można też pod opisem aplikacji przeczytać opinie ich użytkowników. Przykładowe czytniki kodów QR dla urządzeń z systemem Android to:
 

Jeśli korzystamy z urządzeń firmy Apple, czyli iPhone’a lub iPada, czytniki pobieramy w sklepie iTunes. Wykonujemy te same czynności, co w przypadku usługi Google Play zwracając przy tym uwagę na to, które aplikacje są przeznaczone dla iPhone’a, a które dla iPada. Przykładowe aplikacje dla urządzeń Apple (z systemem IOS) to:

 

 

Aby odczytać kod QR, należy uruchomić pobrany czytnik kodów i umieścić w zasięgu widzenia kamery smartfonu lub tabletu wybrany kod. Po kilku sekundach na wyświetlaczu pojawią się odkodowane dane. Jeżeli zakodowany został link do strony WWW, można od razu otworzyć stronę w przeglądarce naszego urządzenia. Dzięki temu unikniemy żmudnego ręcznego wpisywania adresu w pasek przeglądarki za pomocą dotykowej klawiatury.

 

 

Kod QR możemy stworzyć za pomocą specjalnej aplikacji online - generatora kodów QR. Z wielu generatorów można korzystać bezpłatnie. Przykłady:

Jeśli nie posiadamy urządzenia mobilnego, nie oznacza to, że nie możemy w ogóle korzystać z możliwości oferowanych przez fotokody. Można generować kody QR za pomocą generatorów kodów, zapisywać je, drukować i zamieszczać na materiałach promocyjnych lub na stronach WWW. Przed opublikowaniem wygenerowanego kodu warto jednak sprawdzić, czy dane (np. adres strony WWW) zakodowaliśmy prawidłowo lub czy samą stronę WWW (jeśli ją zakodowaliśmy) można przeglądać za pomocą urządzeń mobilnych. 

 

 

Za pomocą fotokodów można zakodować różne dane. Może to być wyraz, hasło, adres strony internetowej, adres e-mail, numer telefonu, link do fanpage’a na Facebooku, wizytówka własna lub biblioteki.  

 

 

Przeczytaj: Po co bibliotekom kody QR? „Wolne Lektury” w gdańskich tramwajach i inne sposoby mobilnej promocji czytelnictwa i bibliotek

 

 oprac. Marta Kostecka (Mediateka Akademii Sztuki w Szczecinie)